اینکه هر یک از این اقدامات چقدر رای آور بوده و رای چه طبقهای رابه سبد آرای چنین کاندیداهایی ریخته بحث دیگری است؛ اما نفس برنامه ریزی برایاینکه با چنین اقداماتی بتوان رای کسب کرد، حائز توجه است. آیا چنین رویکردهایی بهمنزله تعیین بهای حق رای نیست؟ کرامت انسانی رای دهنده را با چنین بهایی می توانخرید؟ اصلا در پیش گیرندگان این خط مشی از واکنشها به آن بویژه در فضای سیاسی ورسانه ای مطلعند؟ از تاثیر این فضا بر افکار عمومی چطور؟
اما این تنها یک روی ماجراست، سوی دیگر داستان هدیه های انتخاباتی را باید در بین سیاسیون جستجو کرد، کاندیداهایی که برای شناخته تر شدن بین مردم و کسب چند رای بیشتر باید متوسل به هم طیفان سیاسی خود شوند، هم طیفانی از جنس نمایندگان مجلس یا شوراها یا نمایندگان احزاب و ...هرچه هست این روزها چشم ها و گوش ها تیز شده تا مشخص شود چه کسی و چگونه رای مردم را هدف گرفته است.
برای پاسخ به این سوالات نگاهی کرده ایم به هدایای دردسرساز در سپهر سیاست. هدایایی که برای کسب رای هم نبودند اما بلایی شدند بر گردن اعطا کنندگانشان.
از اهدای 100 سکه طلا تا هدیه 180میلیون دلاری
محمود احمدی که این روزها هوس پاستورنشینی دوباره به سرش زده از کسانی است که ید طولایی در هدیه دادن آنهم از نوع دردسرآفرینش دارد. او کهروزی از این که در یک ضیافت دولتی،دو نوع غذا سرو شده بر می آشفت و دستور می داد کسی که سفارش غذا داده از جیب خودشهزینه اضافه شده بر بیت المال را بپردازد، هرچه به سال های آخر ریاستش بر پاستورنزدیک تر شد صرفه جویی هایش را فراموش کرد. تا آنجا که توانست بیشتر از هر روزی از کیسه بیتالمال به نزدیکانش ببخشید. از دادن نشان های دولتی به ارزش 100 سکه تمام بهار تاوام های میلیاردی بلاعوض به کشورهایی که آن زمان تنها دوستان ایران بودند. از جمله ساخت 10 هزار واحد مسکونی به علاوه کمک مالی 350 میلیون دلاری برایساخت یک بندر در نیکاراگوئه همزمان بود با کسر بودجه ساخت مسکن مهر در داخل کشور که بخاطر کمبود بودجه با کمترین امکاناتو با بی کیفیت ترین مصالح ساخته می شد. کمک 7 میلیون دلاری ایران برای ساخت فرودگاه در یک جزیره، وام 1.5 میلیارد دلاری بدون بهره به سریلانکا، تعهد 330 میلیون دلاری ایران به پاکستانٰ ساخت تونل در تاجیکستان و... از دیگر حاتم بخشی های احمدی نژاد بود. علاوه برآن یک سد و نیروگاه برقابی در این کشور با وام 180 میلیون دلاری ایران ساخته شد کهبه گفته رئیس یکی از احزاب در تاجیکستان محمود احمدی نژاد گفته بود این سد ونیروگاه هدیه ملت ایران به شماست.
در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ نیزموضوع کمکهای دولت محمود احمدینژاد به کشورهای خارجی در مناظره های انتخاباتیمطرح شد. از جملهمهدی کروبی در مناظره با احمدینژاد بدون اشاره به جزئیات گفت که دولت می خواسته ۷۰۰ ميليون دلار به یک مقام خارجی بدهد، اما رهبر جمهوری اسلامی مانع ایناقدام شده است.
اما احمدی نژاد دست از این اقدامات نکشید. تا آنجا که مقامات گمرک آلمان روز ۱۳ بهمن ۹۱، اعلام کردند که از چمدان طهماسب مظاهری،رئیس سابق کل بانک مرکزی، چکی به ارزش تقریبی «۷۰ میلیون دلار» کشف و ضبط کردهاند. پس از آنحجتالله سلطانی، سفیر ایران در ونزوئلا، اعلام کرد که این چک قرار بود برایپرداخت دستمزد کارگران یک شرکت ایرانی در ونزوئلا استفاده شود. وی اعلامکرد که شرکت کیسون پیش از این ده هزار خانه در ونزوئلا ساخته و هماینک ۱۷ هزار واحد مسکونی دیگر را در دست ساخت دارد.
هدیه به ملوانان انگلیسی بازداشتی در آب های ایران از یکسو و هدیه قالی امانتی یک زن 60 ساله به دبیرکل سازمان ملل را هم به این فهرست باید افزود. البته حاتم بخشی های نجومی احمدی نژاد تنها به دوستان خارجیاش محدود نبود؛ خرداد سال 92 و در آخرین روزهای پاستورنشینی او بود که ماجرایاعطای فله ای نشان های دولتی او به بعضی از اعضای کابینه بر سر زبان ها افتاد. اودو روز قبل از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم به 11 تن از همکاران خود-و البته یک کارآفرینپیشکسوت - نشان های مختلف دولتی اعطا کرد. به افرادی همچون محمدرضا رحيمي ، علينيکزاد، علي اکبر صالحي، حميدرضا حاجي بابايي، رستم قاسمي، مهدي غضنفري، سيدشمسالدين حسيني، نسرين سلطان خواه، بهروز مرادي، علي اکبر محرابيان و محمدرضا فرزين. هدایاییبه ارزش 100 سکه طلا که انتقاد گسترده سیاسیون و مردم را در فضا مجازی علیه احمدینژاد به دنبال داشت.
کارتهای 500 هزار تومانی شهرداری در مجلس
مهرماه سال گذشته بود که کارتهای 500 هزار تومانی تسهیلات ورزشی که در مجلس از سویشهرداری توزیع شده بود، واکنشهایی از سوی نمایندگان مردم به همراه داشت. علیرضارحیمی نماینده مردم تهران در اعتراض به این هدیه گفت که نمایندگان از دریافت این کارتها استنکاف کردهاند. اما رضا شیران نماینده مشهدگفت که این کارتها درپی در خواست اداره رفاه مجلس اعطا شده وشهرداری تهران نیز این کارتها را مانند کارت خرید کتاب را در اختیار نمایندگانگذاشتهاست.
چند روز بعد اطلاعيه اي از سوی هیات رییسه مجلس در این رابطهقرائت شد که در آن ذکر شده بود كارتهاي مذكور طبق سنوات گذشته مبني بر استفاده نمايندگان و كاركنان از امكاناتشهرداري تهران بوده و از طريق تعامل سازمان ورزش شهرداري تهران و تربيت بدنيمجلس انجام شده است.
محمدرضا رحیمی و هزار و یک ماجرا
محمدرضا رحیمی هم که حالا دوران محکومیتش را در زندان اوین می گذراند، در روزگار معاون اولی اش در دولت احمدی نژاد دستی بر هدیه دادن داشت. سال 87 در جریان استیضاح علی کردان در مجلس هشتم خبری منتشر شد کهحکایت از هدیه 5 میلیون تومانی محمدرضا رحیمی به برخی نمایندگان به بهانه کمک بهمساجد داشت که به قصد جلوگیری از استیضاح کردان اعظا شده بود.
اما این پایان ماجرای هدیه دادن رحیمی نبود. بهمن ماه سال 93 ماجرای پول گرفتن نمایندگان دوره هشتم از محمدرضا رحیمی زمانی رو شد که پس از نامه محموداحمدی نژاد و اعلام برائت وی از مفاسد معاون اول خودٰ رحیمی طی نامهای به رئیسجمهور سابق دست به افشاگری زد وگفت هنگامی که وی در سمت رئیس دیوان محاسبات کشوربوده، از شخصی به نام جابر ابدالی، یک میلیاردو و دویست میلیون تومان دریافت کردهو بین 170 کاندیدای اصولگرای مجلس هشتم پخش کرده که کلیه اسناد و کپی چکهای صادرهثبت شده است!
این موضوع باعث شد تا نمایندگان مجلس نهم در صدد اعلام برائت از این موضوع برآیند و طی نامهای به رئیس مجلس و رئیس قوه قضاییه بخواهند که موضوع بررسی و صحت و سقم قضیه مشخصشود و نام نمایندگانی که پول دریافت کردهاند نیز به افکار عمومی اعلام شود. اما نه رحیمی که تهدید به افشای اسامی کرده بود، تهدیدش را عملی کرد نه نمایندگان معترض به او. آن هم با این استدلال "چون این پول صرفا به نامزدهای مجلس هشتم داده شدهاست بهتر است مجلس نهم پیگیر این موضوع نباشد".
سعید مرتضوی و بذل و بخششهای نجومی
اما محمدرضا رحیمی تنها مسوول دولت احمدی نژاد نبود که ماجرای هدیهدادنش به دیگران خبرساز شد. مردادماه سال 94 هنگام قرائت گزارش جنجالی تحقیق و تفحص از سازمان تأمیناجتماعی، ماجرای اعطای کارتهایهدیه به افراد خاص، بذل و بخشش های عجیب و غریب سعید مرتضوی به مقامات ارشد دولت قبل را عیان کرد. دریافت کنندگان این هدایا رابطهدوستانه ای با رئیس وقت این سازمان داشتند. این هبههای ویژه که در سال ۹۱ و نیمه نخست ۹۲ پرداخت شده بود مبالغیعجیب را نشان می دادند. از جمله پانصد میلیون ریال کارت هدیه اختصاصی به رحیمی معاون اولوقت رئیسجمهوری، یک میلیارد ریال به عباسی، سرپرست وقت وزارت تعاون، کار و رفاهاجتماعی، یک میلیارد ریال به شیخ الاسلامی، معاون وقت اجتماعی رئیس جمهور و ...
علاوه بر این تنها یکی از جملات کوتاه گزارش تفحص از سازمان تأمین اجتماعی نشان می داد که6 میلیارد و ٢٤٣میلیون تومان برای پرداخت به حدود ٥٠ نفر از اعضای هیأت امنا،مدیرعامل و مدیران سایر سطوح سازمان تأمین اجتماعی به تصویب رسیده و تنها سهم یکنفر ٤٠٠ میلیون تومان بوده است! اینپرداختها به امضای سعید مرتضوی، رئیس وقت سازمان تأمین اجتماعی انجام شده بود.
البته عامل سابق تأمین اجتماعی، در جوابیهای مبسوط این مواردرا پاسخ گفت و مدعی نادرستی آنها شد.
مصائب هدیه دادن گریبان دولت یازدهم را هم گرفت
چندی پیش اداره فدرال اسناد رسمی دولت آمریکا فهرستی از هدایای اخذشده توسط مقامات دولتی این کشور از طرفهای خارجی در سال 2015 را منتشر کرد؛ آنطورکه در این فهرست آمده بود در این سال، سه هدیه از سوی 3 مقام ایرانی برای «جانکری» وزیر خارجه و «وندی شرمن» معاون وقت سیاسی وزارت خارجه آمریکا ارسال شده بود.
لیست منتشره میگوید که «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران یک جلدکتاب حاوی تصویر آثار استاد فرشچیان به ارزش 400 دلار به همتای آمریکایی خود هدیهداده است و «عباس عراقچی» معاون حقوقی ظریف هم فرشی به ارزش 150هزار دلار به خانمشرمن، همرده آمریکایی خود هدیه کرده است.
در این میان، «حسین فریدون» برادر رئیسجمهور اسلامی ایران که درمذاکرات هستهای حضور داشته فرش دیگری به ارزش 100 هزار دلار به وندی شرمن هدیهکرده است.
این خبر بعد از انتشارجنجال ساز شد و واکنش رسانه های اصولگرا رابرانگیخت و حتی توضیحات پرویز اسماعیلی، معاون اطلاعرسانی دفتر رئیسجمهور نیزنتوانست مانع از ادامه انتقادات شود. او در کانال تلگرامی خود در این باره نوشت: «ظریفبدون هماهنگی قبلی از همکاران خود خواسته تا یک جلد از مجموعه آثار استاد فرشچیانکه برای هدیه به مقامات فرانسوی همراه هیئت بود را به اتاق ملاقات بیاورند. وزیرامور خارجه کشورمان آن را به وزیر خارجه آمریکا داد و گفت: این مینیاتورها تصاویرنقاشیهایی با ابعاد یک متر در یک متر است. ولی اگر شما به گالری استاد فرشچیان درنیوجرسی (آمریکا) سری بزنید، برای دیدن ریزه کاری های تابلوی اصلی به شما ذرهبینمیدهند تا جزئیات را با دقت ببینید (و بیشتر حیرت کنید.) یادتان باشد؛ وقتیایرانی ها این گونه دقیق و در کار خود ریزبین هستند، هرگز بدون استدلال، ادعانکنید که محاسباتشان غلط است.»
ماجرای یک ادکلن خارجی
15 فروردین ماه امسال و بعد از تعطیلات عیدنوروز بود که یک عضو فراکسیون نمایندگان ولایی از آنچه هدیه ستاد کل نیروهای مسلحبرای نمایندگان خواند، انتقاد کرد. حسینعلی حاجی دلیگانی گفت: «اعتبار اینگونه هدایا از کجا تامین شده و چه توجیهی برای هزینهکرد این هدایا از بیت المال وجود دارد؟»
دو روز بعد از انتشار این خبر اداره حقوقی و امور مجلس ستاد کل نیروهای مسلح،اظهارت وی را «نسنجیده» و«خلاف واقع» عنوان کرد. در این اطلاعیه آمده بود که صرفا برای نمایندگانی که عموما سابقه خدمتنظامی داشتهاند به عنوان همکار وتشکر و قدردانی عطری معمولی به همراه الواح تقدیر ارسال شده و اصلا موضوع خرید کالاهای خارجی مطرح نبوده است. در ادامه از این نماینده به مراجع قضایی نیز شکایت شد.
دولت اصلاحت و لپتاپ خبرنگاران
ماجرای هدیه لپ تاپ از سوی سیدمحمد خاتمی به خبرنگاران در سال 84 نیز در حالی خبرساز شد. رییس دولت اصلاحات در آخرین سال ریاستش بر پاستور از این هدیه خبر داد. هدیهای که قرار بود از سوی وزارت ارشاد توزیع شود اما انجمن روزنامهنگاران مسلمان با ارسال نامهاي به رئيس جمهور از عدم دریافت آن از سوی اغلب روزنامه نگاران خبر داد و همین مستمسکی شد برای نقد دولت اصلاحات که تا پس از پایان عمر آن نیز ادامه یافت.
27219