پس از پخش اولین مناظره زنده انتخابات ریاست جمهوری 96 جمعه گذشته که با استقبال قابل توجه مردم مواجه شد، هم اکنون حسن روحانی، محمدباقر قالیباف، اسحاق جهانگیری، ابراهیم رئیسی، مصطفی هاشمی طبا و مصطفی میرسلیم در شبکه اول سیما دومین مناظره زنده را برگزار می کنند.
در ادامه اخبار و حواشی لحظه به لحظه این مناظره را می خوانید:
محل استقرار نامزدهای انتخابات در دومین مناظره رسانه ملی مشخص شد:
صندلی شماره یک: اسحاق جهانگیری
صندلی شماره دو: سید ابراهمی رئیسی
صندلی شماره سه: محمدباقر قالیباف
صندلی شماره چهار: سیدمصطفی میرسلیم
صندلی شماره پنج: حسن روحانی
صندلی شماره شش: سیدمصطفی هاشمی طبا
حواشی قرعه کشی:
- نامزدهای دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری پس از ورود به صداوسیما و استقبال از سوی رئیس این سازمان در اتاق انتظاری نشستند تا قرعه کشی مکان حضورشان و ترتیب سوالات در دومین مناظره انتخاباتی انجام شود.
- این بار برخلاف هفته گذشته که نخستین مناظره برگزار شد؛ نامزدهای دو جریان سیاسی، کاملا روبروی هم نشستند نه در کنار هم. در یکسوی اتاق، اسحاق جهانگیری، حسن روحانی و مصطفی هاشمی طبا نامزدهای جریان اصلاحات و اعتدال نشسته بودند و سوی دیگر آن مصطفی میرسلیم، محمدباقر قالیباف و ابراهیم رئیسی نامزدهای جریان اصولگرا نشسته بودند.
- این در حالی است که درمناظره پیشین، میرسلیم و هاشمی طبا، در کنار دو نامزد جناح مقابلشان نشسته بودند.
- تصاویر صداوسیما حاکی ازخوش و بش نامزدها است که بیشتر معطوف به همان سوی اتاق است و نه سوی مقابل.
- محمدباقر قالیباف درمقابل حسن روحانی نشسته بود.
- سرود ملی ایران نواخته شد و هم اکنون قران در حال قرائت است. تا ثانیه های دیگر مناظره آغاز می شود.
- توضیح مجری برنامه درباره قوانین برگزاری مناظره و درخواست از نامزدها برای رعایت چارچوب ها. مجری این مناظره نیز همانند مناظره گذشته مرتضی حیدری است.
- قالیباف نخستین نامزدی است که به سوالات پاسخ می دهد/ وی پشت تریبون قرار گرفت.
سوال: چگونه می توان شتاب آموزش را افزایش و جایگاه علمی کشور را در جهان افزایش داد؟
در وزارت خانه آموزش پرورش واردات پوشاک به صورت غیرقانونی انجام می شود، واردات غیر ضروری است، این باعث نگرانی مردم نمی شود که راس وزارت آموزش و پرورش در کار تجارت است؟ مردم و فرهنگیان چگونه می خواهند اعتماد کنند؟
پاسخ میرسلیم به قالیباف:
آقای قالیباف پاسخ سوال را درست ندادند، درباره جایگاه علمی پاسخی ندادید، درباره پژوهش برنامه ای عنوان نکردید، راه حلی ارائه ندادید.
کنایه میرسلیم به ورود هواپیما به کشور: از اینکه هواپیما وارد می کنند خوشحال می شوند و برای جوانان دیگر کشورها کار درست می کنند
پاسخ روحانی به قالیباف:
ما اگر می خواهیم مسئله ی فرهنگ و اموزش را بالا ببریم، باید به زیر بناها توجه کنیم، اولین زیر بنا اخلاق است، باید حق الناس را رعایت کنیم/ چطور اقای قالیباف به یک وزیر اتهام می زند؟ اتهامی که در هیچ محکمه ای ثابت نشده است،
اقای قالیباف دوستان شما، به فرزند شهید مطهری در دانشگاه شیراز حمله کردند/ نمی گذارید ربنای یک هنرمند پخش شود، ان وقت چطور دنبال اموزش عالی و تعالی هستید؟
هاشمی طبا در پاسخ به قالیباف:
به خودم تذکر می دهم که اگر سوالی از من می شود همان سوال را پاسخ دهم و از جاشیه رفتن خویشتن داری کنم
جهانگیری در پاسخ به قالیباف:
دریافتی حقوق فرهنگیان در دولت یازدهم دوبرابر شد ولی اقرار میکنم باید کار جدی تری در این زمینه انجام شد،/ دانشگاه باید محیط امنی شود و به دانشجویان توجه شود.
دختر وزیر بیکار بوده، کار شرافتمندانه ای انتخاب می کنند، 200 میلیون کل سرمایه بوده است و به صورت قانونی انجام شده است.
رئیسی در پاسخ به قالیباف:
معلمان در زندگی مشکل دارند و عده ای می آیند صندوق ذخیره فرهنگیان را غارت می کنند/ اقای روحانی به عنوان رئیس جمهور پاسخگو باشند، چرا یک میلیون دانشجو بیکار هستند؟
قالیباف:
- متعجبم جناب آقای روحانی،من درد مردم را میگویم اخلاق را رعایت نمیکنم؟ مردم عزیز! وقتی میگویم دولت 4 درصدیها، ویژهخواریها از همین است.
- قاچاق کالا و ارز امروز بیشترین مشکلات را ایجاد کرده است.
- ما دست تجار را میبوسیم ولی وزیر آموزش و پرورش لباس بچه از ایتالیا میآورد. اینگونه اقتصاد درست میشود؟ آقای جهانگیری میگوید دختر وزیر مطلوم و بیکار است، بقیه مردم چه کنند؟
- شرمآور است برای یک جامعه فرهنگی که دختر دانشآموز چادر ندارد برود مدرسه، دختر وزیر لباس وارد میکند
میرسلیم دومین نامزد پاسخگو است/ سوال: چه رابطه ای را با جریانات و احزاب مخالف سوال از میرسلیم درباره وحدت ملی و انسجام اجتماعی و نحوه تعامل با احزاب و جریان های مختلف و میزان نقدپذیری دولتش برقرا کند؟
میرسلیم انتقادپذیری دولت یازدهم را در قبال مخالفان خود اندک دانست و به برخی واژگان روحانی استناد کرد.
پاسخ روحانی به میرسلیم:
باید به احزاب و تفکرات مختلف احترام بگذاریم/ در فضای مجازی ببییند چه کسانی را آزاد گذاشته اند و چه کسانی را مداوم احضار و بازداشت می کنند
یک فرماندار زن اهل تسنن را بر سر کار می آوریم، انتقاد می کنند و می گویند چرا زن؟ چرا اهل تسنن؟
حقوق شهروندی انشا نیست عمل شده است
هاشمی طبا در پاسخ به میرسلیم:
گواهی می دهم که بزرگترین هجمه ها در رسانه علیه این دولت اتفاق افتاده است/ هیچ وابستگی به دولت یازدهم ندارم
جهانگیری در پاسخ به میرسلیم:
انتقاد یک نعمت است/ همه باید از انتقاد سازنده استقبال کنند/ دولت یازدهم خانه احزاب را که بسته شده بود احیا کردیم/ 8 هزار سازمان مردم نهاد مجوز دادم/ از آزادی مطبوعات دفاع کردیم/ از فضای مجازی با تمام قدرت دفاع کردیم/ بخشی از جامعه با دولت مخالف هستند
رئیسی در پاسخ به میرسلیم:
مگر انسان باید به منتقدینش اهانت کند، آن هم کسی که می گو.ید پناه می برم به خدا از بسته شدن دهان منتقدین.
حق شهروندی رونمایی کردن از سند نیست، نان خوردن کسانی است که فقیر هستند/ بیکار ماندن جوانان حق شهروندی است که باید به آنها اعطا شود
قالیباف در پاسخ به میرسلیم:
به گونه ای صحبت نکنیم که امروز انقلاب مانع حقوق شهروندی افراد است/همه باید از حقوق برخوردار باشند/نمی دانم منظور روحانی چه بود؟
امروز دانشگاه های ما در دولت شما، سیاسی نیستند
میرسلیم:
وقتی وزیر با خبرنگار برخورد میکند این یعنی حقوق شهروندی؟/ امروز باید صادقانه پاسخگو باشیم/ اصل هشتم قانون اساسی چرا اجرا نمیشود
مردم عملکرد دولت را دیدند/ مردم درد و سختی را چشیده اند، امروز نمی توانیم با لفاظی مردم را فریب داد/ در دولت یازدهم شاهد سعه صدر نبوده ایم
رئیسی سومین نامزد پاسخگو به سوالات
سوالی درباره برجام
رئیسی:
برجام یک توافقی است که براساس مذاکرات و براساس انچه دولت و فرایندی که طی شده با همه ی اشکالاتی که این قرارداد دارد، شکل گرفته/تاکید می کنم برجام اشکالاتی دارد/ در اجرای برجام پیشگام شدیم و اجرا کردیم/ دولت با ضعف هایی در اجرای برجام مواجه است و نباید از خود شعف نشان می دادیم/روحانی قول داد تحریم ها برداشته شود اما هیچ اتفاقی در سفره مردم نیفتاد
قالیباف:
-برجام موجود سندی است که مورد احترام همه دولتها خواهد بود.
-امروز در اجرای برجام چه کردیم؟ آثارش برای مردم ما چه بوده؟ وقتی سوال میکنیم آیا روزی که برجام در دستور کار بود یعنی گشایشی در اقتصاد صورت گیرد ولی مردم میگویند این اتفاق نیفتاده است.
-اشکالات ما در سیستم اداره اجرایی دولت است. این روش با روش و نگاهی که دارد، وقتی در بانکها زد و بند است، اگر امکانی هم فراهم شود 4 درصدیها بهرهمند میشوند.
میرسلیم:
اقای رئیسی نفرمودید که برجام صدای مظولمیت را به جهان رساند، و جهان فهمید که دنبال سلاح هسته ای نیستیم
چطور می شود قبل از مذاکرات دانش بالند خود را داریم، تحریم ها هم برقرار است، بعد از مذاکرات تحریم ها تشدید می شود، اما محدودیت ها برای پیگیری تکنولوژی هسته ای برقرار می ماند
روحانی:
نامزدها بگویند برای اجرای برجام چه برنامه ای دارند؟/ چقدر فحاشی کردید به مذاکره کنندگان/ چقدر در خیابان های تهران بیلبورد علیه برجام و مذاکره کنندگان زدید/ اگر برجام نبود امروز صادرات نفت ما به 200 هزار بشکه رسیده بود/ چگونه می خواستید به مردم و عده و وعید دهید/ وقتی ترامپ آمد شما خوشحالی کردید که برجام را پاره می کند، آقای رئیسی شما از دانش ه سته ای و سیاست خارجی چه می دانید که نظر می دهید
دفاع هاشمی طبا از برجام:
درحالیکه ما تحریم شده بودیم، چون کبک بعضی ها سر خودشان را زیر برف بردند و گفتند تحریم اثر ندارد
50 درصد اتومبیل های سوپرلوکس را با همان پولی که نفت را در ان دوره با واسطه می فروخفتند، خریدند، یک چنین میراثی به این دولت رسیده است
جهانگیری:
یکی از مهمترین موفقیت های تاریخ مان، برجام بود/ما حق هسته ای را به ثبت رساندیم/ما ایران هراسی را به ایران دوستی تبدیل کردیم، چرا فراموش کردیم؟
ما به جای یک میلیون بشکه نفت، الان دو نیم میلیون بشکه نفت صادر میکنیم/ اگر وضع دولت سابق ادامه داشت صادرات نفت متوقف میشد
کشور امروز آماده توسعه است
رئیسی:
آشنا به مسائل هسته ای هستم/ آقای روحانی شما گفتید که هم چرخ سانتریفیوژها بچرخد هم چرخ زندگی مردم، مردم تغییری در زندگی شما ایجاد شده است؟
خودشان می گویند تحریم را برنمی داریم، اما من معتقدم در مقابل دشمن نباید ضعف نشان دهیم/اگر طرف مقابل ببیند که از با دولتی روبرو هستند که از حقوق مردم نمی گذرد، این چنین برخورد نمی شود/ 500 خانواده ی ما در منا جان دادند، چند روز جنازه ها را انها تحویل نمی دادند
هاشمی طبا نامزد چهارم برای پاسخ به سوالات، سوالیی درباره اولویت های سیاست خارجی
هاشمی طبا:
طبیعی است که نگهداری شان جمهوری اسلامی در همه دنیا از یک سو و ارتباطات حسنه و تعامل فی مایبن دولت جمهوری اسلامی با دولت های دیگری که به رسمیت شناخته شده اند، در تمام زمینه ها مورد نظر است
▪️البته این موضوع به عملکرد و نگاه دولت های مقابل بستگی دارد
▪️ما همسایگانی داریم که با حفظ عزت و اقتدار خودمان باید با آنها در تعامل باشیم، فرهنگ ارتباطی بر اساس آنچه در اسلام گفته شده باید وجود داشته باشد
▪️طبیعی است که همواری در مقابل عناصری که از صهیونیست ها و استکبار جهانی دستور می گیرند استقامت داشته باشیم، اگر اخلاق خوش داریم، استقامت هم داریم
جهانگیری:
اصغر فرهادی یک فرد است اما جایزه می گیرد و تبدیل می شود به فرهنگ این کشوراصغر فرهادی یک فرد است در اسکار جایزه می گیرد... با همه محدودیت ها می تواند فیلم بسازد تبدیل می شود به فرهنگ این کشور
قالیباف:
رویکرد ما از واردات باید به صادرات تغییر پیدا کند/ اولویت را به دیپلماسی اقتصادی میدهم./ اگر دولت یازدهم میگوید در دیپلماسی مذاکره موفق بودم، دلیلش اقتدار سابق ما در دیپلماسی قدرت بوده است.
میرسلیم:
- نفرمودید چگونه می خواهید از حق ما در مذاکره با افغانستان بر سر سد هیرمند دفاع کنید؟
- چطور می خواهید با قطری ها مذاکره کنید؟ ما سفره مشترکی داریم که به نفع بیگانگان بر سر برداشت از آن رقابت داریم
- ایرانی ها را ماموران ترکیه کتک می زنند
- چطور می خواهید با تفلیسی ها برخورد کنید که زن ایرانی را لخت می کنند؟
جواب صحیحی بدهید
روحانی:
بسیار مهم است بتوانیم از قدرت دیپلماسی برای امنیت خود و ثبات منطقه استفاده کنیم و هم قدرت خودمان را بالا ببریم / در این دولت از روز اول از اهرم سیاست خارجی استفاده شد سال ها بود این اهرم کنار گذاشته شده بود / در این مذاکرات هسته ای توانستیم حرف خودمان را به کرسی بنشایم ؛ چیزی که کسی باور نمی کرد / می گفتند روزی که هسته ای به ثمر بنشیند NPT را چه می کنید ؟ آژانس اعلام کرد که همه مسائل گذشته بسته شده است / با همین قدرت دیپلماسی داریم امروز برای سوریه مبارزه می کنیم
جهانگیری نامزد پنجم برای پاسخ به سوالات/ سوال درباره قوای نظامی کشور
جهانگیری:
یکی از مهمترین ویژگی های رئیس جمهور این است که به چم و خم سیاست آگاه باشد/ من اصلاح طلب هستم، در دولت و مجلس بودم ، دغدغه من همیشه توسعه ایران بوده است/ ماشین اقتصاد و فرهنگ کشور از ته دره بیرون آمده و در مسیر قرار گرفته است/ برجام نشان دهنده قدرت فرهنگی ماست/ ریاست جمهوری محل کارآموزی نیست، باید جلوی خامی دوباره را گرفت/ کشور تحمل سیاست مداران تازه کار را ندارد
رئیسی:
مهمترین مولفه امنیت ملی در کشور ما مردم همیشه در صحنه هستند.
اگر از نیروهای مسلح نام میبریم، اگر از بسیج نام میبریم، اگر از نیروهای مدافع حرم نام میبریم در بخش امنیت سخت هستند اما امنیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کنار آن امنیت جامعه را امن میکند.
قالیباف:
اگر شهدای مدافع حرم و شهدای دفاع مقدس نبودند مذاکره و برجام نبودند
آقای جهانگیری! باید با صداقت بیشتر سخن بگوییم. بهگونهای سخن میگویید که گویی فقط طایفه خاصی سیاست بلدند و فقط آنها میتوانند اداره کنند. باقی یا تندند، یا بلد نیستند.
شما از همه بهتر میدانید که من منتقد جدی دولت نهم و دهم بودم.
میرسلیم:
اقای جهانگیری فرصت های مهمی را از دست داده اید، دیگر نمی توانیم به شما اعتماد کنیم
روحانی:
باید ببینیم قدرت مان امروز از 4 سال پیش کمتر است یا نه
امروز در شرایطی هستیم که ایران بعنوان یک قدرت بزرگ در منطقه از دید جهانیان است، این مهم است که ایران ، روسیه و ترکیه بار اصلی مذاکرات سوریه را بر دوش دارند؟ کی بوده تا به حال که ایران در مذاکرات بین المللی چنین نقش مهمی داشته باشد؟
اگر وضع جوانان خوب بود، پس چرا اشتغال در 10 سال صفر بود
میرسلیم: اقای جهانگیری فرصت های مهمی را از دست داده اید، دیگر نمی توانیم به شما اعتماد کنیم
هاشمی طبا:
اینکه بگویند دختری 16 ساله در زیرزمین خانه اش در زودپز انرژی هسته ای درسته کرده است شایسته مردم ما نبود.
جهانگیری:
احساس خطر میکنم
دیدم در دوران اصلاحات با گفتگوی تمدن ها ایران را در دنیا درخشان کرد
مردم عزیز یادتان می اید وضعیت اقتصادی چه بود؟
جهانگیری:
مگر در همین تهران بیلبوردهایی را برای خالی کردن دل ظریف و دوستانش نصب نمی کردند سپس با برجام عکس یادگاری می گرفتند
روحانی پشت تریبون قرار گرفت
روحانی: ما امروز شاهد آن هستیم که مردم احساس ازادی بیشتری میکنند
باید بدانیم چگونه با مردم میخواهیم برخورد کنیم؟ ایا میخواهیم بیشتر در زندگی مردم مداخله کنیم؟
امار و ارقامی که داده می شود برای مردم بسیار جالب است، یاداور روزهایی است که وعده می دادند و دیدیم در پایان ان دولت ها مردم وضعشان چگونه شده بود
روحانی:
مساله فرهنگ و سبک زندگی جامعه ما یک مساله بنیادین است و در این زمینه تلاشهای بسیار خوبی شده و ما امروز شاهدیم که مردم احساس آزادی بیشتری میکنند.
ما باید بدانیم که چگونه میخواهیم با مردم رفتار کنیم. آیا میخواهیم در زندگی آنها بیشتر مداخله کنیم؟ باید مردم انتخاب کنند، دولتی که همه چیز را از کمک مردم میخواهد حل کند یا دولتی که با مداخله و انحصار میخواهد مسائل را حل کند.
کپی برداری نکنیم/ مردم را تقسیم نکنیم/
هاشمی طبا: اصلا کرسنت بد، اما ما در دولت احمدی نژآد به خاطر عدم اجرای ان جریمه شدیم، راست بگویید
روحانی:
دیدیم در پایان دولت هایی که وعده وعید می دادند وضع مردم چگونه شد؟ چگونه عزت مردم به بازی گرفته شد... امروز آرامشی در جامعه به وجود آمده
جهانگیری: در ایران هیچ قومی از قوم دیگر ایرانی تر نیست، هر قومی باید زبان مادری خود را حفظ کند، این برای اذری و کردی اجرا شد
رئیسی:
مصرف منابع حداکثری، تولید سودآور و گسستهای اجتماعی از ویژگیهای زندگی غربی است. در زندگی اسلامی عمران و آبادی طبیعت، مصرف بهینه منابع، وحدت، ایثار و ... است. اگر دولتی انقلابی تشکیل نشود این ارزشها محقق نمیشود.
آیا وعدههایی که دولت داد عمل شد یا نه؟ من کرمانشاه و کردستان رفتم. مردم اشک میریختند.
قالیباف:
با شهرداری، در سینما، اثر کشوری داشتیم شعار ندهیم که بگوییم مهم است و کاری نکنیم/چرا مردم را از جنگ می ترسانید انقدر که من اسیب جنگ را دیدم، بنابراین ما بیش از دیگران قدر صلح را می دانیم
روحانی:
کرسنت در داوری است، هنوز به اتمام نرسیده، در داوری باید به نتیجه برسیم
میخواهیم برگردیم به قبل از 92 یا میخواهیم راهی که در این سه سال و نیم امده ایم، ادامه دهیم/انچه گفته می شود، وعده ای است که با واقعیت منطبق نیست
انهایی که رشد 26 درصدی را وعده میدهند، ایا درامد کشور را میتوان دوبرابر کرد؟ این وعده ی توخالی است رشد ما در سال 92، منهای هفت بود، الان که رشد 8 درصد داریم، شعار رکود میدهیدا باید مردم فریبی را کنار بگذاریم
ما برای موسیقی چکار کرده ایم؟ کدام دولت سینماها را راه اندازی کرد و اهل هنر را کدام دولت امیدوار کرد؟ما به مردم وعده دادیم در کنار اجرای برجام هم سرمایه خارجی می اوریم، همه فناوری می اوریم و هم صادرات میکنیم
امروز اتومبیلی در داخل ایران با فرانسوی ها می سازیم، که تازه در خود فرانسه تولید شده و ما 30 درصد آن را صادر خواهیم کرد
آغاز بخش دوم مناظره بعد از استراحت 15 دقیقه ای
سوال دوم از جهانگیری: برنامه دولت جنابعالی در استفاده از ظرفیت های فرهنگی، هنری و سینمایی کشور برای حفظ گفتمان انقلاب و امام چیست؟
جهانگیری:
ما باید به هنرمندان ازادی عمل بیشتری دهیم، نباید هنرمندان با محدودیت مواجه شوند
خوب نیست که یک مقامی بیاید کنسرت را لغو کند
قالیباف:
دو تفکر وجود دارد: یک تفکر میگوید نداریم و به نیروهای انسانی توجهی ندارند و به دنبال سرمایه خارجی هستند، و می گویند نمی شود، و نمی توانیم
این 4 سالی که گذشت، دیگر بس است برای شعار و حرف/ تفکر ما، این است که ما منابع داریم
میرسلیم: در دولت های سابق شاهد ناديده گرفتن شدن قانون از سوی قوه مجریه و تذکرات و واکنش مجلس بودیم.
روحانی:
کسی لباس ساده می پوشد و می گوید من ساده زیستم اما بزرگترین فسادها در دوره آنها اتفاق افتاد
جهانگیری:
سخنان اقای قالیباف در مورد زباله و شورایاری خلاف واقع بود
برقی از زباله های تهران تهیه نمی شود
مردم عزیز، از گذشته باید عبرت گرفت، عرصه فعلی رقابت بین راه و بیراهه است
رئیسی:
دولت مستقر دو راه دارد، یا بگوید من کارهایی انجام داده ام و میخواهم تکمیل کنم، دوم، می خواهند رقیب هراسی کنند، در سخنان اقایان، رقیب هراسی موج می زد
قالیباف:
پیشنهاد می دهم جلسه بعدی مناظره همه اموال خود و خانواده خود را رسانه ای کنیم
قالیباف:
باید دست 4 درصدی ها را قطع کنیم، ان وقت 96 درصدی ها، دغدغغه شان حل می شود
میرسلیم در جمع بندی خود به فیلم "ابد و یک روز" اشاره کرد و گفت علیرغم این فیلم، دولت می گوید جامعه بانشاط است. صداقت ایجاب میکند رئیس جمهور بگوید 6 درصد از 8 درصد رشد ، به خاطر فروش نفت است
میرسلیم:
افتتاح فازهای پارس جنوبی ربطی به برجام ندارد/ این فازهای پارس جنوبی به دستان ایرانی ساخته شده اند/ این فازها با 50 درصد تحویل این دولت داده شده اند
رشد 8 درصدی، 5 درصد آن مربوط به صادرات نفت و خام فروشی است
روحانی:
من از مردم می پرسم، کاندیداهایی که در طول این دو هفته و مداوم از دولت انتقاد می کنند، ایا دولت هیچکار خوب نداشته ؟ ایا تحریم را رفع نکرده؟ ایا طرح تحول سلامت و بیمه همگانی خوب نبوده
دومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری به پایان رسید