مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها گفت: در سال گذشته این پروژه در کرمانشاه و خراسان جنوبی نیز اجرا شد و با وجود محدودیت امکانات تلاش کردیم کار خود را خوب پیش ببریم.
وی توضیح داد: باروری ابرها به‌عنوان یک روش تعدیل آب و هوا، افزودن مواد به داخل یک ابر با استفاده از ژنراتورهای زمینی، موشک و یا هواپیما با هدف تقویت تشکیل و رشد بلورهای یخ و درنتیجه افزایش بارش برف و یا باران است.
مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها ادامه داد: باروری ابرها روشی جدید برای تأثیرگذاری بر روی ابرهای طبیعی است که در آن با استفاده از مواد شیمیایی، آب بیشتری از ابر به شکل باران یا برف گرفته میشود.
* اجرای پنج پروژه باروری ابرها به صورت مشترک با روس‌ها در گذشته
وی با اشاره به اینکه از سال 77 اولین پروژه خود را با کمک پیمانکار روسی آغاز کردیم، ادامه داد: در پروژه مشترک با روس‌ها پنج دوره عملیات مشترک تعریف شد که سعی کردیم انتقال فناوری، تقویت نیروی انسانی و خرید تجهیزات در آن قرارداد، لحاظ شود.
گلکار افزود: از سال 1386 به بعد همکاری ما با روس‌ها در این حوزه به پایان رسید و به صورت مستقل پروژه باروری ابرها را در کشور اجرا کردیم و همچنان این پروژه پابرجا است؛ البته نمی‌توان گفت در همه این سال‌ها اجرای باروری ابرها به صورت پیاپی انجام شده است اما تلاش کردیم توسط متخصصان داخلی کارها انجام شود.
* باروری ابرها در کل مناطق کشور با دو فروند هواپیمای آنتونف استیجاری
مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها اظهار داشت: مرکز ملی باروری ابرها همه تجهیزات و امکانات خود را جهت اجرای عملیات بارورسازی ابرها به کار گرفته است؛ این مرکز با نصب تجهیزات باروری ابرها بر روی دو فروند هواپیمای آنتونف 26، راه‌اندازی رادارهای هواشناسی، گیرنده تصاویر ماهواره‌های هواشناسی و برقراری ارتباط مستقیم با رادارهای سازمان هواشناسی، آمادگی اجرای عملیات بارورسازی ابرها را در پهنه وسیعی از کشور دارد.
وی گفت: تجهیزات باروری ابرها پرتابل بوده و هر ساله قبل از آغاز پروژه‌های بارورسازی ابرها، بر روی دو فروند هواپیمای آنتونوف 26 نصب و پس از انجام مراحل تست و کالیبراسیون و انجام پرواز تست، آماده به‌کار هستند، این تجهیزات قابلیت اندازه‌گیری پارامترهای مختلف جوی همچون دما، دمای نقطه شبنم، میزان آب ابر سرد و مجموع ذرات آب ابر سرد و ذرات یخ، سرعت و جهت باد، ارتفاع بارومتریک را در طول پرواز دارند.
گلکار بیان کرد: در تاریخ 30 فروردین‌‌ماه امسال در جلسه‌ای با حضور رئیس مؤسسه تحقیقات آب و مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها در محل مؤسسه تحقیقات آب، مراحل ساخت مواد بارورسازی ابرها در داخل کشور تکمیل و قرارداد طراحی و تولید 200 نمونه کپسول باران ساز منعقد شد.
مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها افزود: همانگونه که گفته شد این مرکز عملیات باروری ابرها را توسط دو فروند هواپیمای اجاره‌ای که در فرودگاه یزد مستقر هستند، انجام می‌دهد؛ تجهیزات باروری ابرها هر سال از نیمه پاییز روی هواپیماها نصب میشود و تا اوایل بهار عموماً این عملیات انجام میشود و سپس تجهیزات از روی هواپیماها برداشته میشود.
* باروری ابرها در ایران به روش نوین/ در خاورمیانه فقط ایران دانش روز باروری ابرها را در اختیار دارد
گلکار گفت: اجرای پروژه باروری ابرها در ایران یک روش شناخته شده جهانی است که با 70 سال قدمت در 40 کشور دنیا اجرا میشود.
مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها تأکید کرد: در خاورمیانه فقط کشور ایران به فناوری قوی باروری ابرها دسترسی دارد.
* افزایش 30 تا 40 درصدی بارش در برخی مناطق با باروری ابرها
گلکار در میزان اثرگذاری در خصوص افزایش بارش‌ها توضیح داد: با این تجهیزات و بسته به شرایط جوی و اقلیم منطقه در برخی مناطق توانسته‌ایم بین 30 تا 40 درصد افزایش بارش ایجاد کنیم؛ اما میانگین افزایش بارش که توانسته‌ایم ایجاد کنیم 15 تا 20 درصد بوده است، مثلاً در اردبیل دو بار برای باروری ابرها تلاش کردیم اما به دلیل محدودیت پروازی موفق نشدیم.
* افزایش 2میلیارد متر مکعب بارش مؤثر در یک پروژه باروری در ایرانِ مرکزی
مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها اظهار داشت: در سال آبی 93 و سال 94 برای اولین‌بار با دانشگاه تهران در ایرانِ مرکزی پروژه‌ای داشتیم که موجب افزایش 2میلیارد متر مکعب بارش مؤثر شد که تبخیر و تعرق نداشت و روان‌آب بود که نفوذ مناسبی داشت.
* باروری ابرها ارزان‌ترین روش استحصال آب
گلکار درباره هزینه اجرای این پروژه نیز گفت: هر متر مکعب باروری ابرها برای ما 100 تا 200 ریال هزینه داشته است البته سال گذشته به رقم 400 تا 500 ریال برای هر متر مکعب هم رسیدیم اما این شیوه ارزان‌ترین روش استحصال آب است که در کشور ایران هم با طبیعت همگام است.
* طراحی سامانه نوین برای دقیق‌سازی آمار‌های مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها
مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها اظهار داشت: در کنار کمبود اعتبار یکی دیگر از مشکلات ما ضعف اطلاع‌رسانی و نبود آمار دقیق بود، مثلا سال‌های قبل برای اثبات دستاوردهای خود متکی به روش‌های آماری غیر دقیق بودیم اما با کمک مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران تلاش شد دقت آمارها افزایش یابد ضمن آنکه سامانه مدل‌سازی عددی طراحی شد که از مدل‌های هواشناسی میان‌مقیاس برای آماردهی استفاده می‌کند و بسیار دقیق است که در این راستا می‌توانیم ارزیابی‌های دقیق روزانه ارائه دهیم که در برخی موارد دقت و حصول این ارزیابی‌ها به 99 درصد هم می‌رسد.
* پرداخت یک‌هفتم طلب شرکت هواپیمایی اجاره‌دنده هواپیما
گلکار افزود: دو فروند هواپیمای اجاره‌ای ما برای باروری ابرها، آنتونف 26 است که از شرکت صافات‌ایر اجاره می‌کنیم؛ این ایرلاین با ما همکاری کرد و سال‌ها یک ریال هم نگرفت در حالی که تاکنون 7 میلیارد تومان با ما قرارداد دارد و فقط حدود 10 روز پیش یک میلیارد تومان به آنها پرداخته‌ایم.
مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها بیان کرد: این هواپیماها از سوی کارخانه سازنده تغییر کاربری و تغییر سخت‌افزاری شده است تا قابلیت استفاده برای باروری ابرها را داشته باشد و در بقیه سال هم فعالیت بازرگانی ندارد؛ اگر بخواهیم این شرکت هواپیمایی ارائه خدمات خود را به ما ادامه بدهد باید پرداخت‌های به‌موقع داشته باشیم در صورتی اگر اعتبار افزایش نیابد ممکن است از سال آینده نتوانیم اجرای پروژه داشته باشیم.
* تخصیص فقط 10 درصد بودجه 9.5 میلیارد تومانی سال 95
وی اعتبار سال گذشته این مرکز را 9.5 میلیارد تومان در سال مالی 95 اعلام کرد و گفت: فقط 10 درصد از این رقم تخصیص یافت همانطور که در سال 94 هم فقط 10 درصد بودجه مرکز اختصاص یافت، به همین دلیل در این سال‌ها نتوانسته‌ایم پروژه چندانی اجرا کنیم.
* توقف پروژه‌های باروری ابرها در نبود اعتبار
مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها با تأکید بر اینکه لازم است اعتبارات این مرکز افزایش یابد، افزود: با وجه به فرسودگی تجهیزات و مشکلات مالی ممکن است از سال زراعی آینده نتوانستیم عملیات باروری ابرها را انجام دهیم و در خطر هستیم، ضمن آنکه اعتبار و بودجه سالانه 10 میلیارد تومانی برای این کار بسیار کم است.
گلکار تأکید کرد: لازم است سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در حوزه تحقیقات و مطالعات باروری ابرها انجام شود زیرا در قبال هر یک ریال هزینه، 10 برابر سود عاید ما میشود.