برگزیده ها

مازندمجلس: خبرگزاری میزان- سفال کلپورگان هنر هفت هزار ساله ای است که به دست زنان سیستان و بلوچستان زنده نگه داشته شده. هنری که سینه به سینه نقل شده و فرزند به فرزند آموزش داده شده تا حالا که شهرت جهانی پیدا کند.

مازندمجلس:

هنر هفت هزار ساله زنان سیستان و بلوچستانبه گزارش خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری میزان، روستایی کوچک در استان سیستان وبلوچستان و در نزدیکی شهر سراوان محل ساخت محصولی است که قدمت هفت هزار ساله دارد.سفال کلپورگان صنایع دستی این روستاست که توسط زنان تولید می شود. تولید آن به روشبدوی و به صورت کاملا دستی و بدون چرخ سفال است. این روش تولید محصولاتی را ایجادمی کند که برای برخی شاید واجد ارزش نباشند اما کلپورگان میراث کهنی است که همهارزشش در نحوه ساخت آن است. خریداران کلپورگان اگر اهل فن نباشند شاید فکر کنندسفالی با کیفیت پایین می خرند. اما تمام شکل ظاهری و روش ساخت این محصول، میراثیاست که قرن ها در گنجه این روستا مانده تا هنوز آثاری تولید شود که شکل و شمایلقرن ها قبل را دارد. سفال کلپورگان مسافر زمان و نشانی از هنر و تکنیک مردمان درهفت هزار سال پیش است. سفال کلپورگان هنرهفت هزار ساله ای است که به دست زنان سیستان و بلوچستان زنده نگه داشته شده. هنریکه سینه به سینه نقل شده و فرزند به فرزند آموزش داده شده تا حالا که شهرت جهانیپیدا کند. در راستای حفظ و معرفی صنایع دستی در سطح بین الملل قرار است که سفالکلپورگان هم به جمع ثبت جهانی ها بپیوندند تا هم تبلیغی برای این اثر ارزشمندسیستان و بلوچستان در سطح بین الملل باشد و هم برای حفظ و حمایت آن تلاش شود.

سفال کلپورگان جهانی می شود

کامبیز مشتاق گوهری، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستانو بلوچستان به خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری میزان می گوید: معاونت صنایع دستی کشور به دنبال ثبت جهانی سفالکلپورگان است و ما در استان برنامه ها در راستای تلاش برای ثبت جهانی روستاهایصنایع دستی کلپورگان هماهنگ می کنیم.

حالا شهرهای صنایع دستی ایران به دنبال جهانی شدند هستند تا به معرفی بیشترمحصولات خود کمک کنند. سفال لالجین یکی از شهر های صنایع دستی ثبت جهانی شده ایراناست و حالا کلپورگان نیز قدم های جهانی شدن رو بر میداد. مشتاق گوهری در این باره میگوید: این بار برای ثبت جهانی دو شهر و یک روستا کاندیدا بودند که در این بینروستای کلپورگان انتخاب شد.

وی درباره ویژگی های این محصول صنایع دستی می گوید: سفال کلپورگان بدوی تریندست ساخته بشر است که هنوز تولید می شود. آنچه زنان این منطقه می سازند به تاریخپیش از اختراع چرخ بر می گردد و مربوطه به نقطه آغاز صنایع دستی است.

مشتاق گوهری درباره اهمیت حفظ شیوه ساخت این سفال می گوید: سفال کلپورگان تنهایک سفال کاربردی نیست بلکه یک عنصر فرهنگی و نماد تمدنی است.

هنر هفت هزار ساله زنان سیستان و بلوچستان

کلپورگان باید حمایت شود

این روستا در نقطه صفر مرزی و در نزدیکی شهر سراوان جذابیت های تاریخی وگردشگری دارد با این حال با سفال هایش شناخته می شود. سفال کلپورگان مشتریان خارجیهم دارد و حالا قرار است با ثبت جهانی، رونق تازه ای بگیرد.

مشتاق گوهری درباره روند ثبت جهانی می گوید: ثبت سفال کلپورگان تعهد آور است. وما در حال اجرای برنامه های معاونت صنایع دستی و ضوابط ثبت جهانی هستیم.

وی معتقد است که باید طرح های حمایتی شکل بگیرند تا این هنر حفظ شود و از بین نرود و می گوید: دردوره های قبل گاهی فقط چند زن بودند که سفال تولید می کردند و اگر حمایت های مختلفدر بزنگاه ها نبود، این هنر از بین می رفت.

مدیر کل میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان درباره اقدامات تازه برای حفظ وحمایت این هنر می گوید: در دوره جدید ما توانستیم تلاش هامان را با تجربه های دهه60 و 70 گره بزنیم. هنوز کارگاه های باقیمانده از دهه 50 رونق دارد و چند نسل در آن فعال است. همچنین استانداری به توسعهاین روستاها در سالهای اخیر توجه داشته است.

تنها نقوش سنتی و ثبت شده را به رسمیت می شناسیم

نقش های کلپورگان، گردشگران را یاد سفال های کشف شده در محوطه ثبت جهانی شوشمی اندازد. طرح و نقش های روی سفال ها پیچیده و چشمگیر است.

مشتاق گوهری درباره آموزش برای حفظ این هنر در نسل های بعد می گوید: در استانبرای آموزش کلپورگان اعتبار ویژه ای در نظر گرفته ایم. برای افزایش تولید و تشویقاهالی به افزایش تولید این سفال در شکل سنتی تلاش می کنید.

افزایش تولید و استقبال از این هنر اما می تواند موجب دست بردن در آن و فراموششدن شکل های قدیمی شود، مدیر کل میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان در این باره میگوید: از الهام بخشی نمی توان ممانعت کرد و هنرمندان گاهی روایت های معصر خود رادارند و این باعث افزایش شناخت عموم نیزمی شود. تمامی و طرح ها و نقوش سنتی ثبت شده است و غیر آن از چیزی را به رسمیت نمیشناسیم.

هنر هفت هزار ساله زنان سیستان و بلوچستان

انحصار فروش کلپورگان باید شکسته شود

برخی مدعی هستند که پخت سفال کلپورگان را خارجی ها از مدت ها قبل پیش خرید میکنند و در بازار هنری اروپا این محصول شناخته شده ای است. اما کلپورگان را ایرانیها نیز به خوبی نمیشناسند و دلیل اهمیت آن را نمی دانند. در این بین برخی نیز بادست گرفتن بازار در تلاش برای انحصار فروش این محصول و افزایش قیمت آن هستند.اتفاقی که می تواند ضررهای چند جانبه برای این میراث ملی داشته باشد.

مشتاق گوهری درباره وضعیت فروش این سفال می گوید: حتی در شهر تهران هم سفالکلپورگان پیدا نمی شود. صادراتی اگر بوده مربوط به شاخه ای خاص و به طور انحصاریبوده است. ما معتقدیم در قدم نخست باید این انحصار شکسته شود و در سطح ملی توسعه مناسب داشته باشیم، بعد از آنباید به سراغ بازارهای خاص برویم. بازار های بین المللی باید سنجیده شوند و اینمحصول نیز بعد از طی این مراحل به این بازارها ورود کند.

کلپورگان جهانی صنایع تولید درباره مشتاق گوهری بلوچستان میراث سیستان افزایش فرهنگی محصول استان آموزش حمایت بازار انحصار روستا سفالکلپورگان برنامه شناخته تواند شکسته رسمیت دنبال اهمیت میگوید راستای میزان خبرگزاری جامعه خبرنگار نزدیکی سراوان الملل معرفی فرزند نباشند معاونت