این مدرسه از اولین و مهم ترین مدارس علوم دینی است و تاریخ تاسیس آن به سال 1231 هجری قمری باز می گردد؛ مدرسه ای که بدون شک آجر به آجر آن پر از خاطرات گفته شده و ناگفته هاست. داستان گعده ها و دورهمی های دینی، انقلابی و سیاسی.
این حوزه در طول عمر دویست و چند ساله خود نقش مهمی را در پرورش فضلا و علما داشته است،شخصیت هایی چون مرحوم آیت‌الله شهید مطهری، آیت‌الله حسن‌زاده آملی، آیت‌الله جوادی آملی، طبرستانی ، رضی شیرازی و علمای دیگر در این مدرسه پرورش یافته اند. بزرگانی که خودشان بعدها نیز بر کرسی مدرس و معلم در این مدرسه تکیه زدند.
کلنگ‌زنی مدرسه مروی
حجت‌الاسلام اسلامی یکی از مدیران مدرسه علمیه می گوید؛ «این مدرسه توسط مرحوم «خان مروی» تأسیس و بنا گذاشته شده است، مرحوم خان مروی از وزرای ناصرالدین شاه بوده که در زمان فتحعلی شاه می زیسته است. همانطور که حجت السلام بطحایی که زمانی در این مدرسه تحصیلات دینی خود را گذرانده است، به خبرانلاین گفت او برادر زاده فتحعلی شاه بوده که زن و فرزند نداشته و از آنجا که علاقمند به علوم دینی بود اموال خود را در راه دین صرف کرده اقدام به ساخت این مدرسه نمود.
نقل است زمانی که می خواستند مدرسه مروی را بسازند، مرحوم خان مروی، تمام علما و بزرگان را دعوت کرد و گفت: کسی که نماز شبش ترک نشده ولو به قضا، کلنگ این مدرسه را بزند، کسی حاضر نشد و جلو نیامد و ایشان خودش کلنگ مدرسه را می‌زنند و می‌گوید من از زمانی که به بلوغ رسیدم عهد کردم که نماز شبم ترک نشود.
متولیان حوزه علمیه
در متن سند موقوفه مدرسه مروی آمده است: «متولی باید عالم تهران باشد عالمی که صاحب نفوذ هم باشد. همچنین یک مدرس اعظم و یک تالی مدرس باید در مدرسه حضور داشته باشند.»
بنابر وقفنامه در دو قرن گذشته همیشه بزرگانی از علمای تهران تولیت مروی را به عهده داشته‌اند. میرزا مسیح مجتهد تهرانی، ملاعلی کنی، محمد حسن آشتیانی از جمله این شخصیت ها بوده اند.
اولین متولی حوزه علمیه مروی، مرحوم میرزا مسیح استرآبادی بود، تقریبا سه سال قبل از فوت مرحوم خان مروی این تولیت به ایشان داده می‌‌شود؛
بعد از میرزا مسیح استرآبادی، مرحوم ملاعلی کنی تولیت را می‌پذیرند؛ از تاثیر ملاعلی کنی در تاریخ سیاسی ایران نمی توان چشم پوشید ؛ دو نفر از خانواده کنی، خدمت بسیار بزرگی به این مدرسه کردند، یکی ملاعلی کنی و دوم محمدرضا مهدوی کنی؛ ملاعلی کنی در دورۀ خودش موقوفات زیادی را برای مدرسه مروی به ثبت رساند.
سومین متولی نیز مرحوم محمدحسن آشتیانی است که تا چند دهه خانواده آشتیانی‌ها این منصب را بر عهده داشته اند.
سپس در تاریخ 26 شهریور 63 آیت الله محمدرضا مهدوی کنی با حکم امام خمینی به تولیت منصوب شد. بعد از فوت آیت الله مهدوی کنی آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب حجت السلام احمد محسنی گرگانی را به این سمت منصوب کرد؛ سپس در تاریخ 16 مرداد 96 شیخ محمدباقر تحریری آخرین متولی مدرسه شد در حکم رهبر دلیل انتخاب محمدباقر تحریری استعفای حجت السلام محسنی گرگانی عنوان شد.
خاطرات از مدرسه مروی از تلمذ کاسبان تا سرکشی امام زمان
شیخ سیدحسین بطحایی که از طلبه‌های این مدرسه بود که بعدها نیز به تدریس در مدرسه مروی مشغول شد با مرور خاطراتش به خبرآنلاین گفت: من زمانی که به این مدرسه آمدم سن کمی داشتم شنیده ام که در این مدرسه همیشه جلسات مهمی برگزار میشد، از جلسات تحریم تنباکو توسط میرزای شیرازی گرفته تا انقلاب مشروطه و انقلابی که منجر به برداشتن رژیم پهلوی شد. طلبه ها در اینجا جمع می شدند و صدای مخالفت آنها به گوش همه می رسید.
وی ادامه می‌دهد «شیخ فضل الله نوری در اینجا درس می‌گفت، طلبه ها و حتی کاسبان بازاری پای درس ایشان می نشستند؛ من هم در اینجا مکاسب تدریس می کردم قبل ترها رابطه حوزه با کاسبان تنگاتنگ بود آنها درس فقه و مکاسب می گرفتند و در بازار اجرا می کردند اما حالا اینطور نیست.»
سيدحسين بطحایی در ادامه خاطرات خود گفت: طلبه های اینجا بسیار با تقوا بودند مراقب زبان و نگاه خود بودند قبل ها می گفتند امام زمان در اینجا آمد و شد دارد و به وضعیت طلبه ها سرکشی می کند.
29212