مشروح این گفت و گو را در ادامه بخوانید.
****
اصلاح طلبان معتقدند که می توانند متفاوت فکر کنند اماتصمیم واحد بگیرند. این رویکرد را از سال 92 دنبال و 3 انتخابات را تجربه کردند ونتیجه گرفتند. اما در اردوگاه اصولگرایان در روزگاری که محمدباقر قالیباف از نواصولگرایی سخن می گوید، آقای باهنر به شقه شقه شدن جریان اصولگراییاعتقاد دارد و رحیمیان رئیس جبهه مردمی نیروهای انقلاب از اصلاحات درون ساختاری برایفراگیر کردن چتر جمنا خبر می دهد. قصد و برنامه جبهه پایداری همچنان نهادینه سازیگفتمان سیاسی و هدف موتلفه تقویت مشی و رویکرد حزبی در عرصه سیاسی کشور است. آیا می توان گفت اصولگرایان نیز همچون اصلاح طلبان میخواهند متفاوت فکر کنند اما تصمیم واحد بگیرند؟
نگاه ما به قضایای سیاسی نگاه حزبی نیست. اینتعابیر، طراحی ها و مهندسی کار برای فضای حزبی است. یعنی در یک سطحی عدهمعدودی با هر انگیزه شخصی، فرقه‌ای و گروهی دور هم می نشینند و طراحیوحدت و همگرایی می کنند. بعد این را به بدنه تسری می دهند. بدنه نگاه به احزاب نمیکند بلکه به آرمانها می نگرد. حالا شاید گفته شود چند درصد بدنه آرمانگراست؟ چنددرصد بدنه توجه به ارزش ها دارد؟
معتقدم اکثر بدنه مردمی کشور نگاه آرمانی دارد،غیر از این بود نظام با این همه مشکلاتی که داشت، شکست می خورد و نمی توانست از اینپیچ و خم ها عبور کند. این نشان می دهد که در قلوب، افکار و عقاید اکثریت مردم یکپیوند ایدئولوژیک با نظام وجود دارد. ما نگاه به وحدت را در عکس العمل مردم نسبتبه تشییع جنازه شهدای غواص و در شهادت شهید حججی مشاهده می کنیم. چشمه های جوششقدرت نظام چنین جاهایی است نه آنجایی که منافع گروهی و حزبی افراد اقتضا می کنددور هم بنشینند و به نوعی اختلافات شان را کم کنند و با هم قرار و مدارهایی بگذارند. چنین وحدتی پایدار نخواهد بود، چون در روز حادثه اگر یکی ببرد و یکی ببازددوباره با هم دعوا می کنند. کما اینکه در جمنا و اردوگاه اصلاح طلبان همین اتفاق افتاد.
این هم که گفتید اصلاح طلبان از سال 92 همگرا شدند، به نظر من این طور نیست، پوشش وظاهر کار این طور نشان می دهد اما در داخل اختلافات بسیار شدید است. همین الان جریان اصلتح طلب نسبت به ترکیباعضای دولت انتقاد خیلی جدی به آقای روحانی دارند چون آقای روحانی بیشتر به سمتکارگزاران و اعتدالیون غلطید؛ بنابراین وحدتشان مغزدار نیست.
یعنی از الگوی "متفاوت فکر کنیم اما تصمیمواحد بگیریم"، وحدت پایداری بیرون نمی آید؟
خیر، نمی شود تفکر متفاوت باشد اما وحدت محققشود، چون در این حالت شکل تاکتیکی پیدا می کند. یعنی براساس تاکتیکهایی طرف های مختلف درمقاطعی با هم متحد می شوند.
اصولگرایان که مبانی نظری فکری شان مشترک استنمی توانند متفاوت فکر کنند اما تصمیم واحد بگیرند؟
اختلاف سلیقه با متفاوت فکر کردن فرق دارد. علی رغم اختلاف سلیقه، می توان سلایق را به نوعی با هم بالانس کرد ولی اگر در تفکر ریشهای اختلاف نظر باشد، حل شدنی نیست. آنچه باید مورد توجه قرار بگیرد این است که همهبگویند وحدت روی چه مبنایی و برای کسب چه نتیجه ای باید باشد. اگر آن مبانی متضمن آرمانهای نظام و اهداف ملی باشد و مردم احساس کنند در خروجی این وحدت منافعی دارند ومشکلاتشان حل می شود، خوب است والا وحدت با نگاه مُذیق حزبی جور در نمی آید ونتیجه نمی دهد. متأسفانه در هر دو جریان نگاه به بدنه ضعیف است. معتقدیم وقتی یکجریان گفتمانی قدرتمند شکل بگیرد همه می آیند.
آیا اصولگرایان به چنین نتیجه ای رسیدهاند؟
نباید مسائل را فقط در فضای احزاب دید. حزبابزار است، هدف نیست.
الان در کشور حزب و مجموعه سیاسی فراگیر وجودندارد بلکه جریان های سیاسی فراگیر نقش آفرین هستند، یعنی شما می گویید حتی بایداز نام و عنوان جریان و جناح های سیاسی هم عبور کرد؟
علم و پرچم نشانه است. محتوا باید در رُخ نشانهآشکار باشد. اساسنامه همه احزاب دوستان را نگاه کنیم همه از آرمان ها، شهدا وامام خرج کردند. من می گویم همانی که آنجا گفته شده، در عمل هم باید همان پیادهشود. نه اینکه بیاییم از آقا، امام و شهدا برای ماندن خودمان خرج کنیم. یعنی آنهاما را نگه می دارند و ما به پیشبرد اهداف آنها کاری نداریم. این تصور صحیح نیست کهولایتمداری موجب بقای "من" شود.
یعنی ولایتمداری نباید موجب بقای تشکل و جریانهای سیاسی شود؟
اگر بقای جریان سیاسی و تشکلها به بقا، پیشبرد وپیشرفت آرمان ها پیوند بخورد، این اتفاق خیلی معزز و محبوب خواهد بود، همه مردم هم بهسمتش می آیند.
از همه طرف ها بیشترین هجمه به پایداری شده است، اگر امروز شما بهمن زنگ می زنید به خاطر بدنه مردمی جبهه پایداری است، چون این جبهه مخاطب موثر دارد. البتهاز اینی که اتفاق افتاد توقع من بیشتر بود، یعنی جبهه پایداری باید بیشتر از این پیشرفتمی کرد اما فعلا همین قدر جلو رفته ایم. آقای جلیلی عضو جبهه پایداری نیستولی ما با هم به لحاظ گفتمانی با او اختلافی نداریم. برای همین مخالفان، او را نیز عضو پایداری می دانند. در انتخابات هر نامزد یکسری امکانات رسانه ای همچون صحبت کردناز صدا و سیما با مردم در اختیارش است، اما جلیلی به نفع نامزدی که خود را اصلح می دانست کنار رفت و از ورود به عرصه انتخابات منصرف شد. این نگاه ها دلنشین است. اگر آقای جلیلی میخواست حزبی حرکت کند نباید کنار می رفت، چون حزب مرز دارد اما در دریای امن نبایدرنگ خاصی داشت.
حزب مزایای خوبی دارد اما وقتی تحزب، هدف می شود، راهش را از امت واحدهجدا می کند. البته من ضد حزب نیستم اما حزب را به عنوان ابزار قبول دارم نه هدف.حالا اینکه جریان اصلاحات پیروز می شود و جریان اصولگرا شکست می خورد یا عکس آناتفاق بیفتد، به منزله قدرت حزبی در کشور نیست.
هیچ گاه آقا و امام شکست نمی خورند، چونآنها یک فرد نیستند، بلکه یک عقیده هستند. آقا در دوره ریاست جمهوری‌اشان محبوب بودند اما الاناین محبوبیت حالت دیگری یافته است. برای این جایگاه است که مردم جان می دهند و مدافع حرم میشوند. ما باید با این عقیده محکم همراه شویم نه اینکه جدا در جایی دور هم بنشینیمو فکر کنیم که مرکز دنیا آنجاست، ما همه مردم هستیم. ده ها بار مردم با رأی خودشاننشان دادند که این فضا را قبول ندارند. ما در انتخابات ریاست جمهوری اخیر نامزد معرفی نکردیم تااز گفتمان پایداری عدول نکنیم، ما فقط از یک نامزد حمایت کردیم. در آن فضا معرفی نامزد مقداری عدول ازمعیارها و شاخص های ارزشی بود و خواسته های حزبی مطرح می شد. در این فضادیدیم معرفی نامزد به مصلحت نظام نیست. ما بر اساس شاخص های خودمان گفتیم از بینگزینه های موجود، از نامزد اصلح حمایت می کنیم و آقای رئیسی را اصلح دیدیم.
وقتی می گویند معرفینامزد به مصلحت فلان حزب نیست، یعنی نظام فراموش شده است. این طور نمی شود، مردم خوندادند که نظام بماند نه آنکه اصلاح طلب و اصولگرا بمانند.
27214