اخیرا گفته میشود مرز بین اصولگرایی و اصلاحطلبی بسیار کمرنگ شده وافرادی روی کار میآیند که به هر دو طیف نزدیک هستند. خود شما هم در عین اینکهاصلاح طلبید اما خود را اصولگرا هم میدانید. چه اتفاقی در فضای سیاسی ایران درحال رخ دادن است؟
بستگی به این دارد که چه کسی بگوید من اصولگرا و چه کسی بگوید من اصلاحطلب هستم. این یک برچسبی است که آدمها به خودشان میچسبانند و این برچسب خیلی وقتهاحقیقت ندارد. مثلا یک آدم اصولگرا، دروغ و تهمت نمیزند ولی بعضی وقتها میبینیمافرادی که مدعی اصولگرایی هستند، تهمت میزنند و دروغ هم میگویند یا برخی ازافرادی که مدعی اصلاحطلبی هستند به جای اصلاح کردن، کارهای خلاف انجام میدهند.آدمها تیپها و فکرهای مختلفی دارند و برای اینکه هویت پیدا کنند خودشان را بهیک دستهای میچسبانند. من اعتقاد ندارم که این خط کشی، خط کشی درستی است چون هراصولگرایی باید اصلاح طلب هم باشد کما اینکه امام حسین(ع) هم گفتند که من برایاصلاح دین جدم آمدم و چون به اصول اسلام معتقد بودند در جهت اصلاح برآمدند.بنابراین در این رابطه من نمیتوانم خط کشی خاصی بکنم.
*یعنیگاهی به آنچه که میگویند عمل نمیکنند یا هویتشان براساس شرایط و مقتضیات زمانتغییر میکند ؟
نخیر. آدمها ماهیتهای متفاوتی دارند. بعضی وقتها برچسبهایی را بهخود میچسبانند تا از آن برچسب استفاده کنند و برچسب را براساس شرایطشان به خودشانمیچسبانند. بنابراین اینطور نیست که اصولگرایی و اصلاح طلبی دو مفهوم دقیقی باشدکه افراد را مشخص کند بلکه این آدمها هستند که این برچسبها را به خودشان میچسبانندو آنها را مشخص میکنند.
*یکی ازانتقادهایی که بعد از انتخابات ریاستجمهوری و مجلس نسبت به هر دو طیف مطرح شد،عدم شناسایی ذایقه مردم در معرفی کاندیداها بود؟ این موضوع را قبول دارید؟
همه کسانی که میگویند ما اصلاح طلب یا اصولگرا هستیم راستش را بهمردم نمیگویند. کدام دولت گفته من نمیتوانم فلان کار را انجام دهم؟ همه دولتهامیگویند ما میتوانیم این کارها را انجام دهیم در حالیکه نمیتوانند انجام دهند.همه راستها را باید به مردم گفت. همه دولتها به معلمین یا کارمندان که میرسندمیگویند ما معیشتتان را درست میکنیم و هیچ کدام هم درست نمیکنند چون از اول میدانندکه نمیتوانند این کار را انجام دهند. همه دولتها و کاندیداها به مشکلات درونیمملکت آشنا هستند اما حقیقت را به مردم نمیگویند و این را مشخص نمیکنند که چهکارهایی را میتوانند انجام دهند و کدام کارها را نمیتوانند. همه وعده سر خرمن میدهندو برای حفظ خودشان تلاش میکنند.
* شماکابینهای که از مجلس رأی اعتماد گرفت را در حوزه اقتصادی و سیاست خارجی چقدر قویمیدانید؟
کابینه همانطور که آقای روحانی دوست دارد، عمل میکند. یک وزیر قویبا اعتبارات موجود نمیتواند کار کند. هیچ نوع حرکت درستی برای آینده کشور از طرفدولت نمیتواند صورت بگیرد چون همه اعتبارات به اعتبارات جاری تخصیص داده می شود ودولت کاملا از نظر مالی ناتوان است. پس اصلا اینکه وزیر قوی فلان کار را کند چنینچیزی امکان ندارد و این کسانی که هستند، در حد امکانات دولت میتوانند کارهاییانجام دهند که البته بسیار ناکافی است.
چرا نمیتوانند قوی کار کنند؟
این افراد اگر برنامه داشته باشند، این برنامه اعتبارات و نیرویانسانی قوی می خواهد، امکانات میخواهد، اما وقتی امکانات وزارتخانهها تقریبانزدیک به صفر است نمیتوانند این کار را انجام دهند و اگر وزیر قوی هم بیاید وضعیتهمین است.
* درمصاحبهای که با دکتر عارف داشتیم، پیش بینی کردند که اصلاح طلبان در انتخابات ۹۸ ائتلاف نخواهند کرد. ارزیابی شما از عدم ائتلاف در سال ۹۸ چیست؟
معلوم نیست. به هرحال آقای روحانی چون نمیتواند کاندیدا شود گروههاهم دنبال شخصیتهایی هستند که همفکر خودشان باشد. اینطور که آقای عارف گفتند بیشترناشی از این است که شخصی مثل آقای روحانی را درنظر ندارند. ولی به هرحال آینده راکسی نمیتواند پیش بینی کند که چه اتفاقی خواهد افتاد.
شورایعالی سیاستگذاری اصلاح طلبان رد صلاحیتهای گسترده را دلیل ائتلاف میدانست. درحال حاضر چقدر احتمال دارد که براساس گفت و گوهایی که صورت میگیرد، طیف اصلاح طلبدیگر با رد صلاحیتهای زیاد مواجه نشود؟
نمیدانم. بستگی به شورای نگهبان دارد که چه کسی را تایید و چه کسی رارد کند.
شما اینوضعیت را مناسب میدانید یا نه؟
من از سیاستها و روشهای شورای نگهبان اطلاع ندارم که باچه ضابطهای کار میکنند. چراکه در تاریخهای مختلف هم کما بیش برخوردهای متفاوتیداشتند. کسانی که امسال در انتخابات ریاست جمهوری رد صلاحیت شدند در سال های گذشتهتایید صلاحیت میشدند..
یکی ازبحرانهای کنونی، بحث فسادهاست. این فسادها مخصوص طبقه خاصی هم نیست. چرا شاهد اینحد از فساد هستیم؟
یکسری فسادهای فرودستی داریم؛ مثل پولهای خردی که در ادارات گرفته میشودکه پول چایی یا حق الحساب میگفتند. این فسادها که خیلی پنهان و گسترده است ومبارزه کردن با آنها خیلی سخت است، ضمن اینکه خیلی هم تاثیرگذار نیست و آنها چوناحساس میکنند فسادهای بزرگ موجود است جرأت پیدا میکنند. ولی یکسری مفاسدی استمثل رانت خواری که بنظر من عواملش مشخص است یعنی منطقا سیستم اطلاعاتی کشور ومقاماتمان از آن عوامل و کارهایی که انجام میشود باید مطلع باشند و باید باآن ها برخورد کنند اما به نظر میآید هنوز خیلی حساسیت نسبت به آنها نشان نمیدهند.
شما بعنوان یک استاد دانشگاه، فعال سیاسی که کاندیدای ریاستجمهوری هم بودید، چه پیشنهادی دارید که از سیل گسترده رانت در جامعه جلوگیری شود؟
باید افراد شناسایی و جلویشان گرفته شود. هر امتیازانحصاری که به یک فرد داده شود، فساد است. فرض کنید مامور استخدام پسر وزیری رااستخدام میکنید یا برای استخدام به جای اینکه فراخوان دهد تا افراد خودشان رامعرفی کنند از افرادی که میشناسد یا شناخته شده هستند، استفاده میکند که به نظرمن درست نیست. اگر بی نظرانه برخورد شود حل میشود در غیر اینصورت به این سادگیهاحل شدنی نیست.
گاهابرخی جملات و رفتارها با عکسالعملهای زیادی مواجه میشوند مثل داستان ژن خوب...
خب غلط است و با چیزی که غلط است، باید مبارزه شود و کسانی که مسوولیتدارند باید مبارزه کنند و ببینند که در وزارتخانهها چه کسی از طریق ارتباطاتآمدند و با اینها مقابله کنند. ممکن است مسابقه استخدامی بگذارند پسر وزیری همشرکت کند، نمره خوبی بگیرد و استخدام هم شود که بحث دیگری است اما اینکه پسر ۲۵ سالهای بخواهد مدیر جایی شود که شناختی هم ندارد معلوم است که ازطریق ناسالمی وارد شده است.
بعضاگفته میشود کسانی که باید با فساد برخورد کنند خودشان فرزندانشان را به اشکالمختلف بر صندلیها مینشانند. پس چطور باید امید به اصلاح داشت؟
کسی که فرزند خودش را معرفی میکند ممکن است خودش آدم درخشانیباشد، پدرش هم رییس جمهور باشد خب خودش کار کند و هر جا توانست به صورت قانونی ودر حد مقررات سایرین استخدام شود ولی اگر قرار باشد با اشاره، دستور یا توصیهمقامی به جایی برسد، خب این عین فساد است.
نظارت رسانهها و مردم چگونه میتواند باشد تا شاهد اینجور مسائلنباشیم؟
رسانهها باید ببیند و خبر بگیرند و اطلاع دهند. اگرآزادی نباشد که دیگر واویلاست و اصلاح کردن معنی ندارد. اگر رسانههای ما آزادیعمل نداشته باشند و یقه آنها به دلیل نوشتن حقیقت گرفته شود که دیگر آن جامعه،جامعه منحطی میشود.
شماآینده دو طیف اصولگرا و اصلاح طلب را چطور می بینید؟
در همه جوامع، تندروی وجود دارد و به اعتقاد، ایمان و امثال آن بستگیندارد. اعتقاد تندروانه و سهل انگارانه همیشه بوده است. در آینده هم یک عده تند،یک عده کُند، اصلاحگرا و اصولگرا برچسب دارند و عمل میکنند.
یعنی بهنظر شما در آینده بیشتر به سمت اعتدال پیش میروند؟
علی الاصول به سمت اعتدال میروند. ولی گروهای تندرو همیشه هستند ولوکوچک باشند.
انتقادیبه هردو جناح وجود دارد مبنی بر اینکه این جناحها فضای بستهای دارند و قدیمیهایهردو جناح در حال پیر شدن هستند ولی افراد جوان هنوز وارد این سیستم نشدهاند. نظرشما چیست؟
یعنی هنوز برچسب به خودشان نزدند و اگر نزنند که بهتراست. ولی بالاخره یک عده پیدا میشوند که به خودشان برچسب میزنند چون جاه طلبیهاباعث میشود که افراد وارد چنین فضایی شوند و خودشان را منصوب به این سمت و آن سمتکنند. آن کسی که خالص و آزاده باشد حرف خودش را میزند و از چسباندن خودش به جناحیا جریانت دیگر اجتناب میکند و مستقل باقی میماند.
29216