برگزیده ها

مازندمجلس: ملک سلمان پادشاه عربستان در سفری چهار روزه به مسکو به دنبال ایجاد زمینه همکاری هایی فراگیر با روسیه است؛ موضوعی که در چارچوب رقابت های منطقه ای سعودی و ایجاد توازن در روابط با آمریکا می توان به آن نگریست.

مازندمجلس: «سلمان بن عبدالعزیز» روز چهارشنبه دوازدهم مهرماه در راس هیاتی بلندپایه و پرشمار راهی مسکو شد تا نخستین پادشاه سعودی باشد که در تاریخ این کشور به روسیه سفر می کند. رسانه های سعودی با پوشش تبلیغاتی این رخداد، آن را «سفری تاریخی» خوانده اند که زمینه ساز تحول در روابط نه چندان گرم ریاض و مسکو خواهد شد.
ملک سلمان دیروز پنجشنبه سیزدهم مهرماه در کرملین با «ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه دیدار کرد. پادشاه عربستان پس از گفت وگو با پوتین که بخش عمده آن به مسائل منطقه ای اختصاص داشت، قرار است با «دیمتری مدودیف» نخست وزیر روسیه ملاقات کند و همکاری های اقتصادی دوجانبه موضوع اصلی رایزنی های امروز خواهد بود.
با نگاهی به محورهای رایزنی، برنامه سفر ملک سلمان و هیات همراه و نیز انعکاس این سفر در رسانه ها می توان گفت سران ریاض با کلید زدن همکاری هایی فراگیر با مسکو امید دارند تا به مجموعه ای از اهداف سیاسی، اقتصادی و نظامی- امنیتی دست یابند.
** اهداف سیاسی و اقتصادی سران ریاض در مسکورایزنی درباره تحولات سوریه از نخستین موضوعاتی بود که مقامات سعودی و روسیه حول محور مبارزه با تروریسم و مقابله با افراط گرایی و خشونت طلبی مورد توجه قرار دادند. سعودی ها هر چند با عقب نشستن از مواضع شدید خود در قبال حکومت دمشق و هدف سرنگونی آن، از گزینه هایی چون عملیات نظامی علیه دولت سوریه چشم پوشیده اند اما قصد دارند در پرونده تحولات این کشور به مانند بازیگرانی چون ترکیه منافع و اهداف خود را در تعامل با روسیه پیگیری کنند.
مساله مهمتر در شرایط کنونی تحولات یمن است که بشدت سعودی ها را درگیر خود ساخته است. به همین دلیل این تحولات در کنار رخدادهای شمال عراق و نیز فعالیت گروه های مسلح تکفیری در کشورهایی چون لیبی در دیدار ملک سلمان و پوتین مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این دیدار البته پادشاه سعودی فرصت را مغتنم دانست تا باز هم ادعاهای خود علیه رقیب بزرگ منطقه ای را تکرار کند و از ایران بخواهد از مداخله در امور دیگر کشورهای خاورمیانه دست بردارد.
افزون بر موضوعات خاورمیانه ای که به آن اشاره شد، تحولات سرزمین اشغالی و راهکار ایجاد دو کشور در فلسطین روی میز بررسی های سیاسی مقامات مسکو و ریاض قرار گرفت. 
ملک سلمان و همراهانش در حوزه همکاری های اقتصادی سه هدف عمده را در روسیه دنبال می کنند؛ نخست رایزنی های نفتی برای جلوگیری از افت بهای نفت، تحول در وضعیت مبادلات تجاری و گسترش همکاری های اقتصادی در حوزه های صنعتی و سرمایه گذاری.
عربستان به عنوان بزرگترین صادر کننده نفت اوپک و روسیه در جایگاه اولین کشور تولید کننده نفت خارج از این سازمان نگرانی های جدی در زمینه افت بهای نفت دارند و به همین خاطر بخش مهمی از رایزنی مقام های حوزه انرژی دو کشور به تثبیت قیمت نفت در سطحی نزدیک به 50 دلار معطوف شد.
در همین ارتباط، «الکساندر نوواک» وزیر انرژی روسیه از توافق سه میلیارد دلاری نفتی دو کشور خبر داد. در چارچوب این توافق، شرکت پتروشیمی «سیبور» روسیه در همکاری با «آرامکو» سعودی تاسیساتی به ارزش بیش از یک میلیارد دلار در عربستان تاسیس خواهد کرد. همچنین سرمایه ای به ارزش یک میلیارد دلار برای ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری مشترک اختصاص خواهد یافت.
بنا بر اعلام رسانه های سعودی، مقام های روسیه و عربستان همچنین در حوزه‌های مخابراتی، فناوری اطلاعات و کشاورزی، انجام طرح های شیرین کردن آب و بهینه سازی مصرف انرژی به توافق هایی دست یافتند و مقرر شد شرکت های سعودی در بخش هایی چون راهسازی روسیه سرمایه گذاری کنند.
** قراردادهای تسلیحاتی؛ مشوق سعودی برای جلب همکاری های روسیهدر کنار توافقنامه هایی که در جهت تحول در وضعیت مناسبات اقتصادی و تجاری و فراتر رفتن از آن سطح سالانه سه میلیارد دلاری منعقد شد، قرارداد خرید سامانه دفاع موشکی «اس-400» از روسیه دیروز به امضا رسید. پیش از این، روسیه سامانه اس- 300 را در اختیار ایران گذاشته و قرارداد فروش اس- 400 را با ترکیه منعقد کرده بود.
بنا بر اعلان رسانه ها، علاوه بر قرارداد خرید اس- 400 و نگهداری قطعات آن، دو طرف در مورد خرید، انتقال فناوری و تولید مشترک برخی اقلام نظامی چون جنگ افزارهای ضدزره، موشک انداز و سلاح های سبک به توافق رسیدند.
از دید تحلیلگران، سعودی ها از طریق قراردادهای یادشده تلاش دارند تا از رقبای بزرگ خود در منطقه یعنی ایران و ترکیه در زمینه دفاع موشکی عقب نمانده و همزمان نوعی تعادل را در مناسبات نظامی و خرید تسلیحات از روسیه و آمریکا به وجود آورند.
در این ارتباط، اواخر اردیبهشت ماه سال جاری و در جریان سفر «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا به ریاض، خبر انعقاد قرارداد تسلیحاتی بین آمریکا و عربستان به ارزش 110 میلیارد دلار سر و صدای بسیاری به پا کرد. یک هفته پس از حضور ترامپ در عربستان، «محمد بن سلمان» ولیعهد این کشور راهی کرملین شد تا درباره مسائل و منافع مشترک با مقامات روسیه گفت وگو کند.
از دید ناظران هر چند حجم و ارزش مبادلات و روابط سعودی با آمریکا در وضعیتی غیرقابل مقایسه با روسیه است اما رقابت های منطقه ای عربستان، جلب نظر و همکاری مقامات روسیه و صرفه اقتصادی برخی اقلام تسلیحاتی این کشور، سبب اهمیت روابط مسکو- ریاض در زمینه خرید جنگ افزار شده است.
نکته قابل تامل اینکه سعودی ها در کنار محورهای سیاسی، اقتصادی و نظامی حوزه همکاری های فرهنگی را نیز مورد توجه قرار داده اند و همزمان با سفر ملک سلمان به روسیه، طی هفته «فرهنگ سعودی» جشنواره ای را با عنوان «نگاهی از درون به پادشاهی سعودی» در نزدیکی کاخ کرملین برگزار کرده اند؛ نکته ای که نشان می دهد مقامات سعودی در فرصت فراهم آمده در سرزمین تزارها هدف همکاری های فراگیر با روسیه و تحول در مناسبات با این قدرت شرقی را در پیش گرفته اند.
روسیه سعودی همکاری اقتصادی عربستان سلمان تحولات میلیارد نظامی مقامات قرارداد توافق رایزنی سیاسی دارند پادشاه منطقه زمینه آمریکا رسانه روابط اهداف مشترک سرمایه دیدار مناسبات پوتین ترکیه کرملین سرزمین انرژی ارتباط تولید دلاری همچنین منعقد اقلام تسلیحاتی همزمان موشکی سامانه قراردادهای ترامپ کننده فناوری سوریه جمهوری مسائل اختصاص نگاهی دیروز نخستین تزارها دنبال مهرماه محورهای فراگیر وضعیت مبادلات تجاری گذاری ایجاد خاورمیانه درباره منافع بررسی عنوان