به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، محمد توسلی عصر امروز در همایش نکوداشت ابراهیم یزدی در دانشگاه تهران با بیان اینکه ابراهیم یزدی از پایه‌گذاران انجمن اسلامی دانشجویان بود، گفت: بررسی عملکرد بیش از ۶۰ سال فعالیت ابراهیم یزدی نیاز به زمان زیادی دارد اما من به بخشی کوچکی تحت عنوان توسعه ملی و جایگاه دانشجو اشاره می‌کنم.
جنبش‌های دانشجویی همواره دغدغه ابراهیم یزدی بود
وی با اشاره به آغاز فعالیت‌های سیاسی ابراهیم یزدی اظهار داشت: ابراهیم یزدی از سال ۲۶ با نهضت خداپرستان سوسیالیسم آشنا شد و در سال ۲۸ که وارد دانشگاه شد، همواره یکی از فعالان دانشجویی بودند. وی در سال ۲۸ با روشنفکران دینی همچون مهندس بازرگان، مرحوم حسابی و شهید چمران آشنا شدند.
دبیرکل نهضت آزادی با بیان اینکه چه شرایطی وجود داشت که ابراهیم یزدی و هم‌قطارانش بدون اینکه تحت تاثیر افکار و اندیشه‌های چپ مارکسیستی قرار بگیرند، انجام وظیفه کنند، اظهار داشت: ابراهیم یزدی در آن سال‌ها تلاش می‌کرد. در سال ۳۹، دکتر یزدی برای تحصیل از ایران رفت اما همواره دغدغه‌اش جنبش‌های دانشجویی بود. او در آمریکا انجمن دانشجویان فارسی‌زبانان را تشکیل داد.
دانشگاه استقلال‌نسبی داشت
توسلی ادامه داد: بین سال ۳۹ تا ۵۷ در خارج از کشور کادرهایی تربیت شدند که بعد از انقلاب به عنوان مدیر ایفای نقش کردند.
وی خطاب به حضار تصریح کرد: سوال من این است دانشگاه‌های ما در آن سال‌ها چه شرایطی داشتند که امثال یزدی را تربیت کردند؟ جواب این است که در آن زمان، دانشگاه‌ها استقلال نسبی داشتند. به خاطر دارم وقتی کماندوها به دانشگاه حمله کردند، مدیریت دانشگاه نامه نوشت و استعفا داد که به موضوع رسیدگی کنند.
این زندانی پیش از انقلاب افزود: انجمن اسلامی دانشجویان و انجمن‌های دیگر در چنین فضای آزادی شکل گرفت. بعدها برای اینکه دوره دانشجویی باعث رشد شخصیتی شکل بگیرد فضاهایی ایجاد کردند که دانشجویان در رشته‌های مورد علاقه خودشان هم فعالیت داشته باشند. چرا چنین فضایی درست می‌شود؟ چون دانشجو بتواند ایفای نقش کند.
یزدی با بیان اینکه نگاه مهندس بازرگان این بود که در جامعه ما دو مشکل وجود دارد، خاطرنشان کرد: مشکل نخست، فرهنگی است که روحیه کار جمعی را از بین برده است. مهندس بازرگان در آثارش به این محور پرداخته است که در سال ۱۳۳۴ نهادهای مدنی و انجمن‌ها شکل می‌گیرد و هدف آنها این بود که قبل از آنکه افراد وارد نهادهای مدنی شوند، بتوانند در این صحنه‌ها فعالیت کنند و با فعالیت جمعی آشنا شود.
بازرگان جامعه‌شناس نبود، اما مواضع جامعه‌شناسان را داشت
وی افزود: مشکل دوم از منظر مهندس بازرگان، خرافات است که مرحوم طالقانی و بازرگان به آن پرداخته‌اند و تاکید به بازگشت به قرآن دارد و آن را نگاه راهبردی برای مسائل اجتماعی می‌دانند. در دهه ۲۰ و۳۰ با این رویکرد خود را برای آینده آماده کردند.
شهردار اسبق تهران با اشاره به اینکه بازرگان جامعه‌شناس نبود اما مواضع جامعه‌شناسان را داشت، ابراز داشت: وقتی آثار بازرگان را بررسی کردم، دقیقا در چارچوب مواضع جامعه‌شناسی است لذا او تاریخ و جامعه را خوب می‌شناخت و همچنین با جوهر تمدن غرب آشنا بود و این زمینه‌ها موجب می‌شود بازرگان و یارانش تحت‌تاثیر فرهنگ غالب زمانه قرار نگیرند که ما شاهد فرهنگ مارکسیسم در این دهه‌ها بودیم.
چه دلایلی وجود دارد که نخبگان الان نمی‌مانند
توسلی اضافه کرد: دکتر یزدی با آنکه می‌توانست زندگی راحتی داشته باشد و به خانواده خود در خارج از کشور بپیوندد اما مسئولیت‌ها را با تمام سختی پذیرفت.
وی با اشاره مهاجرت نخبگان بیان کرد: امروز چه اتفاقی برای ما افتاده که ۱۰۰ هزار نخبه و فرهیخته مهاجرت می‌کنند؟ چه دلایلی وجود دارد که نخبگان الان نمی‌مانند اما امثال بازرگان، چمران و یزدی می‌مانند و هزینه می‌پردازند. نخبگان امروز می‌گویند می‌رویم و هر وقت جامعه و کشور اصلاح شد، برمی‌گردیم مگر دکتر یزدی نمی‌توانست مهاجرت کند و به خانواده خود بپیوندد؟
دبیرکل نهضت آزادی تاکید کرد: فضای دانشگاه باید باز باشد تا دانشجو در نهادهای مدنی و انجمن‌ها در کنار آموزش علمی شخصیت سالم پیدا کند و آن علقه دینی و ملی در آن ایجاد شود. امیدواریم گفتمان آزادی و دموکراسی بتواند در فضای دانشگاه بارور شود.