برگزیده ها
ابتکار: هیچ دانشجویی از تسخیر سفارت پشیمان نیست

مازندمجلس: سیاست > دولت - معاون رئیس‌جمهور گفت: آمریکایی‌ها ابتدای انقلاب از طریق تحریک اقوام، کارهای عجیب و غریب می‎کردند و دخالت‎هایی در امور ایران داشتند، تسخیر سفارت آمریکا این اقدامات را قطع کرد.

مازندمجلس:امید کرمانی‌ها: 30 مهر 58 کارتر اجازه ورود شاه را به آمریکا داد، این اتفاق دانشجویان پیرو خط امام را به این فکر انداخت که احتمال تکرار کودتای 28 مرداد 32 وجود دارد و باید کاری کرد. آنها برای اینکه از وقوع کودتا جلوگیری کنند، تصمیم به تسخیر سفارت آمریکا گرفتند. با تسخیر سفارت آمریکا، دولت موقت مهندس بازرگان بلافاصله استعفا کرد.

معصومه ابتکار از جمله دانشجویانی بود که در تسخیر سفارت آمریکا مشارکت داشت. او 38 سال پس از آن تسخیر می گوید: اشغال سفارت در آن شرایط و در آن مقطع بهترین تصمیمی بود که می شد گرفت و اقدام دانشجویان به استناد شواهد و اسنادی که بعد از تسخیر لانه جاسوسی به دست آمد، جلوی خیلی از آسیب ها را گرفت.

مشروح این گفت و گو را در ادامه بخوانید.

****

شمادر زمان تسخیر لانه جاسوسی مترجم بودید و قاعدتا در مذاکرات هیأت هایی خارجی با دانشجویان دربارهآزادسازی گروگان های آمریکایی حضور داشتید و مباحث و دیدگاه های دو طرف را ترجمهمی کردید. آیا خاطره ویژه ای از آن روزها دارید؟ آیا پیش آمد که دخل و تصرفی در ترجمه صحبت ها انجامدهید؟  

خیر، من دخل و تصرفی در ترجمه صحبت ها نداشتم. خاطراتمرا در کتاب «تسخیر» به طور کامل ابتدا به زبان انگلیسی برای مخاطب بین المللی وبعد به زبان فارسی برای عموم مردم ایران نوشتم. من در وهله اول دعوت شدم و درروابط عمومی برای ترجمه همزمان کمک می کردم. بعد هم در مقاطعی برای بیان اخبار وبرنامه های دانشجویان نقش سخنگویی داشتم. آن زمان ما ترجمه اسناد سفارت آمریکا را انجاممی دادیم. کاری که الان ویکی‌لیکس مرتب انجام می دهد و اسناد مربوط به سفارتخانههای آمریکا را افشا می کند. آن موقع هم دانشجویان خط امام همین کار را کردند. درکتابم کاملا این موضوع را توضیح دادم که چه اقداماتی آنجا انجام می شد. درباره هیأت های خارجی نیز،بله هیأت هایی آمدند، مثلا هیأت صلیب سرخ که برای دیدار و گفت و گو با گروگان ها می آمدو احوال و شرایط نگهداری آنها را پرس‌وجو می کرد.

از طرف خود آمریکایی ها نیز هیأت هایی آمدند؟

افراد مختلفی همچون سناتورهای آمریکایی وخبرنگارها می آمدند، زمانی یکی از سناتورهای آمریکایی آمد ولی اجازه دیدار باگروگان ها را نداشت و بیشتر حضورش جنبه مصاحبه و صحبت پیدا کرد.

برخی تسخیر سفارت انگلیس و عربستان را با تسخیرسفارت آمریکا مشابه سازی می کنند. نظر شما چیست؟

اصلا اینها هیچ ارتباطی با هم ندارد. تسخیر سفارت آمریکا یکجریان عظیمی بود که مردم با حمایت خود آن را به انقلاب دوم تبدیل کردند. درآن اوضاع قانون اساسی نداشتیم، دولت موقت و شورای انقلاب سرکار بودند. هیچ کدام ازساختارهای رسمی حاکمیت همچون مجلس و دولت هنوز شکل نگرفته بود و تمام نظاماتاطلاعاتی و امنیتی کشور در یک شرایط بسیار متزلزلی به سر می برد.

در این شرایط دانشجویانفکر کردند اگر اقدام و ورود نکنند، مخاطراتی وجود دارد که می تواند تبعات بسیار سنگینیبرای کشور داشته باشد. چراکه آن زمان نمونه های مداخله آمریکا در کشورها بسیار زیادبود. بعد از اشغال سفارت تا الان، بیش از 70 مورد نمونه هایی از مداخله دولتآمریکا و سی‌آی‌ای در امور کشورها اعم از انتخابات تا مداخله نظامی می توان یافت. به عبارت دیگر دخالت آمریکا در امور داخلی دیگر کشورها کاملا یک امر شناخته شده است. در کشورخودمان هم کودتای 28 مرداد 32 بحث توهم توطئه نبود، بنابراین دانشجویان براساس یکتحلیل منطقی و درست این کار را کردند.

پشت صحنه ای وجود نداشت که این اقدام را بهدانشجویان تسخیر سفارت آمریکا القاء کند؟

خیر.

آقای منصوری فرمانده کل وقت سپاه اعلامکرده بودند که سپاه در تدارک اولیه دانشجویان برای تسخیر سفارت آمریکا نقش داشت. آیا این طور بود؟

خیر، اصلا آن موقع این مسائل نبود. جمع خوددانشجویان الان هستند؛ خود آنها جمعا تصمیم گرفتند و به این جمع بندی رسیدند و آن را عملیاتی کردند. دانشجویانتحلیلشان این بود، امام این خط را دادند چون ایشان سخنرانی کردند و گفتند «دانشجویانو طلاب باید در مقابل اقدامات آمریکا بیایستند». برداشت دانشجویان در آبان سال 58این شد که «چون ما در ساختارهای امنیتی و اطلاعاتی ضعف شدید داریم باید اقدامیانجام دهیم».

تکرار این روش در موضوع سفارت انگلیس و عربستان، یک کاریکاتور بود چون در حال حاضر دولت،مجلس، اطلاعات، سپاه، بسیج و ارتش مستقر و مستحکم داریم؛ حال آنکه سال 58 همه اینهادر شرایط متزلزل بود.

دانشجویان می خواستند تصمیم خود را با امام درمیان بگذارند اما چرا آقای موسوی خوئینی که رابط بین دانشجویان پیرو خط امام بابنیانگذار انقلاب اسلامی بود، مخالفت کرد و گفت «شما این کار را انجام دهید، گرفتنتأیید امام با من»؟

بله، نظر دانشجویان این بود اما نظر آقای موسویخوئینی ها نیز آن بود که «اگر این حرکت بخواهد موفق باشد باید مردمی و دانشجویی انجامشود، نه آنکه یک حرکت حکومتی باشد. گرفتن تأیید امام این حرکت را حکومتی می کند».بر همین اساس نیز تأیید امام بعد از تسخیر سفارت آمریکا و حمایت مردم از این واقعهانجام شد. یعنی آن موج مردمی که در حمایت از اقدام دانشجویان به صحنه آمد، این حرکترا به انقلاب دوم تبدیل کرد و دیگر هیچ کس در مقابل این جریان موضع نگرفت.

الان چرا دانشجویانی که آن روز در تسخیر سفارتآمریکا نقش داشتند به دو گروه پشیمان و غیر پشیمان تقسیم شدند؟

هیچ کس پشیمان نشد. دانشجویان اصلا پشیمانندارند. دانشجویان همه نسبت به کاری که کردند معتقدند. حالا شاید بگویند تبعات،عواقب و اتفاقاتی که بعدا افتاد، خارج از اختیار و کنترل ما بود، بالاخرههر حرکتی ممکن است یک عوارضی هم داشته باشد. هیچ کس الان نمی گوید این کار صددرصد درست و خوب بود ولی هیچ کس هم پیشمان به مفهموم واقعی این کلمه نیست. چون بالاخره درآن شرایط و در آن مقطع بهترین تصمیمی بود که می شد گرفت و اقدام دانشجویان بهاستناد شواهد و اسنادی که بعد از تسخیر لانه جاسوسی به دست آمد، جلوی خیلی از آسیب ها را گرفت.

آمریکایی ها از طریق تحریکاقوام، کارهای عجیب و غریب می کردند و دخالت هایی در امور ایران داشتند،تسخیر سفارت آمریکا این اقدامات را قطع کرد و یک درجه مصونیت را برای انقلاب بهوجود آورد. و البته تسخیر سفارت عوارضی هم داشت. اما اینکه فکر کنیم همه بدبختی هااز تسخیر سفارت آمریکا شروع شد، موضوعی است که آمریکایی ها خیلی دوست دارند، آن راالقاء کنند که همه گرفتاری های ایران مربوط به این موضوع است. در حالیکه این طورنیست و در مقابل می توان این تحلیل را مطرح کرد که اگر تسخیر سفارت آمریکا نبودآیا احتمال نداشت کودتای 28 مرداد 32 تکرار شود؟ بله احتمالش خیلی زیاد بود. وضعیت مصررا دیدیم، یک سال بعد از پیروزی انقلاب مان احتمال داشت 180 درجه به عقب برگردیم وهمه چیز را از دست بدهیم.

امروز شاهد دخالت های آمریکا در عراق، افغانستان،یمن و سوریه هستیم. نمونه های دخالت مستقیم و غیرمستقیم آمریکا از این دست را کمنداریم. امروز آمریکا صدها پایگاه نظامی اطراف ما دارد، هر لحظه همه منطقه راتهدید می کند. این نشان می دهد در آن اوضاع دانشجویان براساس یک تحلیل این کار کردند. منهیچ وقت نمی توانم بگویم که کار ما تبعات منفی نداشت. تبعات منفی حتما داشت ولی برآیند ومنافعش برای کلان کشور و انقلاب هم کم نبود.

اما اشغال سفارتخانه های عربستان و انگلیس خیلیمتفاوت با تسخیر سفارت آمریکا بود. معتقدم اشغال سفارتخانه های انگلیس و عربستان اقدامیکاملا غلط، ضدنظام و ضد ارزشی بود. این اقدامات متأسفانه چهره بسیار بد و منفی رابرای کشور در سطح جهان ایجاد کرد، مورد سوءاستفاده قرار گرفت و به کشور آسیب زد چونزمانی این اتفاقات افتاد که نظامات حاکمیتی مستقر بودند و شرایط باثباتی داشتیم.

برخی معتقدند وقوع جنگ تحمیلی و حمله صدام بهایران متأثر از تسخیر سفارت آمریکا بود، نظر شما چیست؟

خیر، احتمال جنگ قبل از آن هم بود. آمریکا تمام طراحیهایش را با صدام انجام می داد. اخیرا هم سی‌آی‌ای ارتباطاتش را با صدام تأیید کرده و گفته است «این{صدام} آدم ما بود و ارتباطات نزدیکی با ما داشت». بنابراین آنها طراحی های‎شان راداشتند و برنامه‌ریزی‌های‌شان را کرده بودند، از خیلی قبل نیز تحریکات مرزی شروعشده بود. حتی بعضی می گویند استعفای دولت موقت به خاطر تسخیر سفارت آمریکا بود.بله تسخیر سفارت آمریکا دلیلی بر استعفای دولت موقت بود اما قبلش هم دولت مرحومبازرگان سه چهار مرتبه استعفا داده بود. در واقع آقای مهندس بازرگان با مشکلاتزیادی مواجه بود و این هم مزید بر علت شد.

27214

آمریکا تسخیر سفارت دانشجویان شرایط انقلاب آمریکایی اقدام نداشت پشیمان ترجمه دخالت اشغال انگلیس بسیار احتمال تبعات عربستان مقابل مداخله حمایت نمونه جاسوسی کشورها موضوع اقدامات مرداد تصمیم کودتای تأیید تکرار عوارضی افتاد تحلیل استعفای امروز معتقدند سی‌آی‌ای حکومتی امنیتی مردمی براساس بنابراین داشتند نظامی سفارتخانه مستقر آمدند دانشجویانی استعفا بهترین تصمیمی شواهد بازرگان مهندس دانشجویی اجازه اینکه گرفتند اسنادی خارجی همچون دیدار سناتورهای چیست؟ تبدیل ابتکار کاملا گروگان تصرفی اسناد مربوط اوضاع