ایرانی ها در استفاده از فضای مجازی ید طولایی دارند و ساعت ها وقتخود را صرف گشت زدن در تلگرام، اینستاگرام، فیس بوک و توئیتر می کنند؛ وزرای دولتهم برای ارائه گزارش از کارهایی که انجاممی دهند و حفظ ارتباطشان با مردم وارد فضای مجازی شده اند. پرچمدار این حرکت راباید محمدجواد ظریف دانست، وزیر امور خارجه ای که گویا به جز دیپلماسی خارجی بهدیپلماسی داخلی هم اعتقاد زیادی دارد. آن زمان که هنوز هیج وزیری وارد این عرصه نشدهبود، در همان اوایل روی کار آمدن دولت یازدهم، صفحه فیس بوک ظریف فعال تر از روابطعمومی دولت بود و حتی در بزنگاه مذاکرات گزارشاتی از روند امور ارائه می کرد.
چرا فضای مجازی؟
وقتی دولت دهم به پایان کار خود رسید و دولت یازدهم بر سر امور نشستاغلب وزرا از جنسی بودند که از قدرت ارتباطات جمعی مطلع بودند؛ ذائقه مردم دیگرحضور تصنعی و پوپولیستی مسوولین را نمیپسندید و نیاز به یک رابطه بی واسطه وجودداشت. وقتی وزیر امورخارجه با اعلام حضورش در فیسبوکپیشگام برقراری رابطه مجازی شد، مردم دیگر او راتنها به چشم یک وزیر ندیدند و همین عامل موجب شد تا دیگران هم به این سمت حرکتکنند؛ اول فیس بوک بعد تلگرام و اینستاگرام و حالا توئیتر؛ شبکه هایی که اغلب بدون واسطه توسط خود وزرا هدایت می شوند. البته در مواردی ادمین (هدایت کننده) این شبکه ها، افراد مورد اطمینان وزرا هستند، نه خودشان.
از تعداد لایک ها و کامنتها می توان به این درک رسید کههرچند حضور اعضای دولت در شبکه های مجازی به اندازه چهارسال پیش تازگی ندارد، امانیت اولیه آن یعنی رابطه بی واسطه با مردم محقق شده است.
این 11 نفر
از بین 18 وزیر دولت دوازدهم، 11 نفر آنها بیشترین فعالیت را در فضایمجازی دارند که محمدجواد ظریف گوی سبقت را از همه آنها ربوده است و بعد از آن سهموزیر بهداشت و درمان یعنی حسن قاضیزاده هاشمی بیش از دیگران است. البته کمرنگترینحضور در فضای مجازی نیز به نام "بیژن نامدار زنگنه" وزیر نفت ثبت شدهاست که تنها صفحه ای نه چندان فعال در اینستاگرام دارد.
برآورد خبرآنلاین از حضور وزرا در فضای مجازی حاکی از آن است که اینستاگرام و توئیتر محبوبترین شبکههای اجتماعیمجازی میان وزرا هستند. البته برخی هم کانال تلگرامی خود را فعال نگه داشتهاند تا دایره ارتباطشان بیشتر باشد. به هرحال در اینگزارش تلاش کردیم تا نگاهی به فعالیت وزرا در فضای مجازی داشته باشیم و آنها را بایکدیگر مقایسه کنیم.
وزرای فعال در اینستاگرام
عکس میگذارند و توضیحی در وصف آن می نویسند؛ گاهی آنچنان به نظردنبال کنندگانشان جذاب می آید که هزاران لایک و کامنت را در پس آن ثبت می کنند وگاهی هم چندان اقبالی به آن نشان داده نمیشود.
آنچه در جدول زیر میبینید، برآوردی از صفحات اینستاگرام وزرای دولت دوازدهم است که براساس آن محمد جواد ظریف با بیش از 655 هزار طرفدار یا follower بیشترین محبوبیت را دارد و در گام بعدی مسعودسلطانیفر وزیر ورزش و جوانان قرار دارد. سپس حسن قاضی زاده هاشمی در پلکان سوم ایستاده است. درمقابل محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش که تنها چندماهی است ردای وزارت به تن کردهاست با 950 follower در ردیف آخر قرار دارد. البته این موضوع میتواند بیشتر ناشی از ناشناخته بودن بطحایی در میان کاربران باشد و نه عدم محبوبیتاو. بیژن نامدار زنگنه هم که در یک پله مانده به آخر قرار گرفته، کمترین فعالیت رادر میان وزرای اینستاگرامی دارد او تنها 8 پست به اشتراک گذاشته است و گویا چندانتمایلی برای استفاده از این راه ارتباطی ندارد.
توضیح جدول:
*اسامیوزرا به ترتیب تعداد follower یا دنبال کنندگان در اینجدول منظم شدهاند چرا که این شاخص را به نوعی نشان دهنده میزان محبوبیت یک وزیرمی توان در نظر گرفت.
**عناوینستونهای جدولفوق بر اساس کاربردهای شبکه اینستاگرام انتخاب شده است. از آنجایی که عناوینانگلیسی برای کاربران این شبکه ملموس تر است ما نیزدر این جدول از همان عناوین استفاده کردیم. جهت استحضار کاربرانی که با این اسامی آشناییندارند باید گفت منظور از follwer همان «دنبال کنندگان» و منظور از following همان «دنبال شوندگان» است. همچنین منظور از posts تعداد مطالبی است که بهاشتراک گذاشته است؛ ناگفته نماند منظور از like و comment آرای «موافق» و «نظر» آنها درباره هر مطلب است.
*** حرف k به معنی عدد 1000 است.
توئیتریهای کابینه دوازدهم
مجاز به نوشتن بیشتر از 280 کاراکتر نیستی؛ باید کم گوی و گزیده گوباشی؛ این قاعده نگارش در توییتر است. از این رو وزرای دولت باید تلاش کنند تاآنچه را می خواهند، مجیز و مختصر بگویند. البته به نسبت اینستاگرام، توئیتر چنداندر میان وزرا طرفدار ندارد و از میان 18 وزیر 6 نفر در این شبکه مجازی فعال هستند.
در این عرصه هم باز محمدجواد ظریف فعال ترین وزیر است. البته تمام پستهای او به زبان نگلیسی است. چراکه تعداد زیادی از مخاطبین او نیز به زبان فارسیآشنایی ندارند. عباس صالحی هم که مردادماهامسال مجوز ورود به ساختمان پاستور را از مجلس دریافت کرده و سکان وزارت فرهنگ را به دستگرفته، در گام بعد از ظریف ایستاده است. وزیر ارتباطات و فناوری هم که جوانترین وزیر دولت دوازدهم است؛ به اقتضایسن و وزارتخانه ای که مسوولیتش را به عهده دارد عنوان سومین وزیر فعال در توئیتر رابه خود اختصاص داده است. از سوی دیگر وزیر ورزش و جوانان که در اینستاگرام مقام دومرا داشت در توئیتر چندان فعال نیست و نفر اخر در این لیست قرار دارد.
آنچه در جدول زیر میبینید، برآوردی از صفحات توییتر وزرای دولت دوازدهم است:
توضیح جدول:
*اسامیوزرا به ترتیب تعداد follower یا دنبال کنندگان در اینجدول منظم شدهاند چرا که این شاخص را می توان معرف میزان محبوبیت یک وزیردر نظر گرفت.
**عناوینستونهای جدولفوق بر اساس کاربردهای توئیتر انتخاب شده است. از آنجایی که عناوین انگلیسیبرای کاربران ملموس تر است ما نیز در اینجدول از همان عناوین استفاده کردیم؛ اما چناچه شما با این اسامی آشنایی نداریدباید گفت منظور از follwer همان «دنبال کنندگان» و منظور از following همان «دنبال شوندگان» است. همچنین منظور از posts تعداد مطالبی است که بهاشتراک گذاشته است. ناگفته نماند منظور از like و comment همان آرای «موافق» و «نظر» کاربران برای مطالب منتشره است.
*** حرف k معادل 1000 نفر است.
****عدم درج اسامی دیگر وزرا در این جدول به معنی عدم حضورشان در توییتر است.
مهجوری تلگرام
کانالهای تلگرامی اگرچه این روزها میان هموطنان ایرانی محبوبیت زیادی دارداما گویا در میان وزرا چندان پرطرفدار نیست و فقط پنج وزیر از میان 18 وزیر کانالتلگرام دارند؛ حتی این شبکه ارتباطی محمدجواد ظریف را از مقام اول در همه شبکه هایاجتماعی به رتبه سوم تنزل می دهد و بجای او وزیر بهداشت، صدر نشین این جدول می شود؛بعد ازحسن قاضی زاده هاشمی، عباس آخوندی وزیر مسکن،راه و شهرسازی فعال ترین کانال تلگرامی را دارد.
آنچه در جدول زیر میبینید، برآوردی از صفحات کانالهای تلگرامی وزرای دولت دوازدهم است:
توضیحات جدول:
* برخلاف جداول قبل از آنجایی که عناوین فارسی برای کاربران تلگرامآشنا تر است، در این جدول از مفاهیم ترجمه شده استفاده کردیم.
غبار فراموشی در فیسبوک
وقتی اینستاگرام و تلگرام پا به عرصه رسانهای جهان گذاشتند، کم کم برخی شبکههایاجتماعی دیگر مانند فیسبوک که زمانی یکه تاز این میدان بودند، محبوبیت خود را میان کاربران ایرانی ازدست دادند. درست برخلاف 4 یا 5 سال پیش که کمتر کسی بود در این شبکه عضو نباشد،امروز کمتر کسی را می شناسیم که هنوز سری به فیسبوک می زند!
در این میان از اهالی کابینه دوازدهم تنها محمدجواد ظریف است که صفحهای در این شبکه اجتماعی آن هم با بیش از ۹۰۳ هزار follower یا همان «دنبال کننده» دارد؛ البته ظریف آخرین باریکه فیسبوکش را به روز کرده مربوط می شودبه سه سال پیش و گویا وزیر امورخارجه نیز از سال ۲۰۱۴ با فیسبوک خداحافظی کردهاست. هرچند از وزرای دولت یازدهم علی جنتی نیز در این شبکه اجتماعی فعال بود وهنوز هم گاهی پستی می گذارد اما گویا این شبکه در میان کابینه دوازدهم غبارفراموشی به خود گرفته است و به جز محمدجواد ظریف تنها علیربیعی است که نام و نشانی از او در فیس بوک وجود دارد؛ آن هم صفحه ای که مدتهاستبه روز نشده و حتی جنبه عمومی هم ندارد یعنی تنها دوستان او می توانند پست هایش راببینند یا درمورد آنها نظر دهند.
27216