برگزیده ها
ادامه کشمکش‌ها بر سر یک طرح؛ نماینده حداقلی یا مشارکت حداقلی؟

مازندمجلس: طرح استانی شدن انتخابات در دستور کار بهارستان‌نشینان قرار گرفته است اما همچنان سایه ابهامات بر سر سرنوشت این طرح سنگینی می‌کند.

مازندمجلس: «انتخابات 98» این کلید واژه‌ای است که این‌روزها زیاد به گوش می‌رسد و بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها از تحرکات جریان‌های سیاسی‌ گرفته تا تنظیم‌ بودجه 98 یک‌سرش به آن ختم می‌شود اما این تنها بخشی از ماجرای انتخابات سال آینده است مسئله دیگر اصلاح قانون انتخابات است که تقریبا از مجلس ششم به بعد یکی از بحث‌های ثابت ماه‌های آخر ادوار مجلس بوده و حالا بار دیگر تنورش داغ شده است.

موضوع بر سر اصلاح بخشی از مواد قانون انتخابات مجلس یا همان استانی شدن انتخابات است. ماجرایی که تا امروز سه بار در مجلس به تصویب رسیده اما هیچگاه نتوانست از سد شورای نگهبان عبور و حالا برای چهارمین این موضوع در ساختمان هرمی شکل بهارستان به تصویب رسیده اما اینکه سرنوشتش به سه طرح دیگر گره می‌خورد یا خیر جای سوال است.

اول شورای شهر بعد انتخابات

احسان قاضی زاده هاشمی نماینده مردم فریمان استانی شدن انتخابات را مشروط به تقویت شورای شهر می‌داند. او  گفت: استانی شدن یکسری ایرادات دارد و یکسری هم مزایا که اگر معایب آن برطرف شود طرح قابل دفاعی است که می توان آن را مفید برای سیاست دانست. امروز ما هنوز یک فرمول مشخص برای انتخاب نداریم به این معنا که مردم هم در حوزه انتخابیه ارتباط مستقیمی با نماینده داشته باشند و در عین حال شایسته‌گزینی هم وجود داشته باشد که فرد در استان هم انتخاب شود. البته یک بسته تبلیغاتی هم در این طرح دیده شده است که می تواند یک شرایط برابر برای همه ایجاد کند و این فرصت برابر از طریق صدا و سیماهای استان فراهم خواهد شد.»

او به موضوع وارد شدن نمایندگان به مسائل اجرایی نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «این اموری که امروز مردم از نمایندگان انتظار دارند در زمره وظایف نمایندگی نیست و اتفاقا نمایندگان امروز در حال تخلف هستند که به چنین اموری می‌پردازند به عبارت دیگر این خواسته‌هایی که امروز درباره نمایندگان به وجود آمده است اصلا در حیطه شرح وظایف نمایندگی نیست؛ پس نباید یک موضوع خلاف قانون را در زمره شرح وظایف نمایندگی قرار دهیم؛ یا باید آن را در وظایف نمایندگان تعریف کنیم یا نباید کار خلاف قانون از نماینده انتظار داشته باشیم.» او ادامه می‌دهد:« نکته دیگر این است که در قانون باید آن تعلق خاطر میان نماینده و مردم حوزه انتخابیه حفظ شود که در این صورت کارآمدی بیشتر و وضعیت قانون‌گذاری بهتر است. مشکلی که ما داریم این است که شوراهای شهر و روستا 20 سال بعد از تشکیل اولین مجلس شکل گرفتند لذا حتما لازم است به سمت تقویت شوراهای شهر برویم چراکه شوراهای شهر ما شده است شوراهای شهرداری و این موضوع باعث شده است در دور افتاده‌ترین روستاها نیز مردم برای نیازهای شهری و روستایی خود به نمایندگان مراجعه می‌کنند.»

زاویه دید از نگاه مخالف

محمدرضا صباغیان نماینده مردم یزد از مخالفان طرح استانی شدن انتخابات است او در این رابطه می‌گوید: «هدف از استانی شدن انتخابات این است که توجه نمایندگان از امور اجرایی به سمت کار قانون‌گذاری جلب شود که  باتوجه به سهم ۱۵ درصدی که در نظر گرفته شده طبیعی است که باز همان نمایندگان بر همان مدار، پیش خواهند رفت و بار دیگر همه توجهات متوجه امور اجرایی می‌شود. ضمن اینکه با اینکار بار دیگر توجه نمایندگان به شهرهای بزرگ جلب می‌شود، چون رای در شهرهای بزرگ است. نمایندگان باید به سمت کار اجرایی نروند و وارد این امور نشوند.»

سید حسین نقوی حسینی نماینده مردم پیشوا و ورامین از دیگر نمایندگان مخالف طرح استانی شدن انتخابات است. او معتقد است این طرح 22 ایراد دارد. نقوی حسینی به خبرآنلاین می‌گوید: هیچ طرحی بدون مزیت نیست و این طرح مزیت هایی دارد که موافقان آن بر این موارد مانور می دهند. او در پاسخ به موافقان می گوید: موافقان این طرح معتقدند استانی شدن انتخابات باعث می شود نمایندگان دیگر از امور اجرایی مانند جاده‌کشی و آب و برق و گاز به سمت قانونگذاری بروند اما من معتقدم در هر صورت من به عنوان یک نماینده باید سهم قابل توجهی از رایم را از  حوزه انتخابیه بگیرم که باز این موضوع باعث می شود مردم به من برای آب و برق و گاز مراجعه کنند پس این تنها مزیت را هم نمی توان در طرح استانی شدن انتخابات دید.

نماینده ورامین و پیشوا همچنین معتقد است که این طرح باعث می‌شود میزان مشارکت نیز کاهش پیدا کند.

پاسخ به انتقادات

محمودی شاه‌نشین از اعضای کمیسیون شوراهای مجلس و نماینده مردم شهریار در این رابطه می‌گوید: «چه بخواهیم و چه نخواهیم باید به این سمت برویم. با نگاه به پارلمان های دنیا می بینیم مجلس ما در مورد حوزه های انتخابیه و ... خوب کار کرده است اما نگاه ملی کمتر داشته. کشورهای توسعه یافته برای آنکه نگاه محلی را کاهش دهند و نگاه ملی را جایگزین آن کنند از انتخابات اکثریتی به سمت انتخابات تناسبی رفته اند. در این الگو ما به دنبال این هستیم که نمایندگان ناخوداگاه به مسائل ملی نگاه کنند نه محلی»

او ادامه می‌دهد:« نکته دیگر این است که این مدل باعث می شود شخصیت هایی به مجلس راه پیدا کنند که براساس دعواهای محلی،قومی و قبیله ای انتخاب نشده باشند؛ بلکه بر اساس شایسته سالاری انتخاب شوند. نماینده ای داریم که حوزه انتخابیه اش ۸۰ هزار نفرجمعیت دارد و  فلان فرد با ۱۲هزار رای نماینده آن منطقه شده است. این فرد را نمی توان نماینده اکثریت مطلق دانست»

شاه‌نشین درباره تداخل این طرح با لایجه نظام جامع انتخاباتی دولت نیز گفت:« اول آنکه باید بگویم من بعید می‌دانم این لایحه به مجلس برسد. آنها مدت‌هاست می‌گویند لایحه را ارائه می‌دهیم اما این کار را نکرده‌اند؛ مضاف بر آن  چنانچه این لایحه ارائه هم بشود ما طرح استانی شدن را با توجه به لایحه دولت تنظیم کرده‌ایم و تداخلی با آن نخواهد داشت.

مجلس یازدهم با انتخابات استانی

از آنجا که طرح استانی شدن انتخابات تا کنون سه بار در مجلس تصویب شده است و با مخالفت شورای نگهبان رو به رو شده اما و اگرها بر سر رد این طرح نیز افزایش پیدا کرده است. شاهنشین در این رابطه می‌گوید: ما مشورت‌هایی با مرکز پژوهش‌های شورای نگهبان و اعضای شورای نگهبان داشته‌ایم و بعید است این‌بار طرح با مخالفت رو به رو شود. مضاف بر آنکه با توجه به فاصله‌ای که تا انتخابات 98 داریم فرصت کافی برای رفع ایرادات این طرح وجود دارد؛ بنابراین قطعا طرح استانی شدن انتخابات در یازدهمین انتخابات مجلس اجرا خواهد شد.

انتخابات مجلس یازدهم انتخابات استانی