اختصاصی مازندمجلس: اتیسم یا درخودماندگی، نوعی اختلال رشدی (از نوع روابط اجتماعی) است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص میشود. علائم این اختلال تا پیش از سهسالگی بروز میکند و علّت اصلی آن هنوز ناشناخته است. به کسانی که این اختلال را دارند اتیستیک یا درخودمانده گفته میشود. این اختلال در پسران شایعتر از دختران است.
جملات فوق حاصل اولین جستوجو های هر مخاطب در فضای وب در خصوص اختلال اتیسم است.
اما کافهگالری هامون واقع در شهر ساری با همراهی مرکز اتیسم نیکاندیشان اقدام به برگزاری نمایشگاهی تحت عنوان دنیای رنگی نمودهاند. نمایشگاهی متشکل از آثار نقاشی کودکان اتیسم. همچنین در حاشیه این نمایشگاه نشستی کاربردی در جهت آگاهسازی عموم درخصوص اختلال اتیسم برگزار شد.
با حضور در این نمایشگاه دقایقی با حسین قاسمپور، روانشناس و مسئول فنی مرکز اتیسم نیکاندیشان به گفتوگو پرداختیم تا ما را در جریان جزئیات بیشتری از این اختلال و مسائل پیرامون آن قرار دهد. مسائلی که یقینا در هیچکدام از مطالب موجود در فضای اینترنت به آن اشاره نشده است. با خواندن این مصاحبه درمییابید که کودکان اتیسم استعدادهایی پنهان در جامعه هستند که باید آنها را پذیرفت و برای بهبود کیفیت زندگی آنها تلاش کرد. متن این مصاحبه در ادامه میآید:
اتیسم چیست؟
قاسمپور در آغاز گفتوگو با اشاره به ریشه اختلال اتیسم بیان کرد: اتیسم یک اختلال رشدی و عصبی است. این اختلال موجب ضعف در ارتباطات اجتماعی و کلامی میشود. این اختلال دلیل نورولوژیک دارد؛ یعنی سلولهای عصبی مغز دچار اختلال هستند. از لحاظ رشدی امکان دارد کودکان مبتلا به اتیسم به برخی مهارتها دست پیدا نکنند؛ و یا با تاخیر به این مهم برسند. مهارتهایی همانند چهار دست و پا راه رفتن یا حرف زدن.
وی ادامه داد: نشانه بارز اتیسم درخودماندگی است. یعنی ضعف در ارتباط اجتماعی و کلامی. به این صورت که افراد دچار اتیسم هیچگونه ارتباط کلامی، چشمی و اجتماعی با دیگران برقرار نمیکنند.
این روانشناس با اشاره به برخی عادات رفتاری و علایق محدود کودکان اتیسم گفت: چرخیدن به دور خود، دویدنهای ممتد و یا برخی رفتارهای جالب توجه از مهمترین عادات رفتاری آنها است. علایق محدود کودکان اتیسم به این معناست که ممکن است یک کودک اتیسم فقط به یک سری از غذا های خاص علاقهمند باشد و ممکن است وابستگی شدیدی به یک شیء داشته باشد. در کنار این علائم افراد مبتلا به اتیسم دارای مشکلات بسیار در حواس پنجگانه هستند. یعنی امکان دارد محرکهای حسی را بیشتر یا کمتر از حد معمول حس کنند. برای مثال تردد ماشین، صحبت اطرافیان و ... برای ما امری عادی به حساب میآید ولی ممکن است برای فرد دارای اتیسم بسیار آزاردهنده باشند. این اتفاق برای نورپردازی و اتفاقاتی از این دست نیز رخ میدهد.
قاسم پور اظهار داشت: کودکان اتیسم اشیا چرخان را دوست دارند. اشیایی مانند پنکه، لباسشویی و ... . کودکان اتیسم عمدتا تعادل ندارند و افتان و خیزان راه میروند. این موضوع باعث میشود تا رفتارهایی از خود بروز دهند تا به تعادل برسند.
علت اختلال اتیسم مشخص نشده است
مسئول فنی مرکز اتیسم نیکاندیشان با تاکید بر اینکه براساس تحقیقات گسترده تا به امروز علت اختلال اتیسم مشخص نشده است؛ بیان کرد: براساس تحقیقات صورت گرفته؛ امواج وای فای، استرسهای بارداری و سموم میتواند عامل اختلال اتیسم باشد اما هیچکدام دقیقا نمیتواند دلیل اصلی باشد. در حقیقت اختلال طیف اتیسم یک اختلال مضمن است که درمان ندارد. اما با دریافت توانبخشی این علائم و نشانهها قابل کنترل است. تشخیص اختلال اوتیسم تا قبل از سه سالگی امکانپذیر نیست. سن دو تا پنج سالگی سن طلایی اختلال اتیسم است. به این معنا که در این سن و سال هرچقدر زودتر وارد عمل شویم و توانبخشی را شروع کنیم میتوانیم امید داشته باشیم که فرد دارای اتیسم به زندگی عادی نزدیک شود.
در شهرهای شرقی استان مازندران افراد مبتلا به اتیسم بیشتر دیده میشوند
این روانشناس گفت: آخرین آمارها نشان میدهد از هر ۵۰تولد یک نفر دارای اتیسم است. اختلال اتیسم روز به روز در حال پیشرفت است. در شهرهای شرقی استان مازندران افراد مبتلا به اتیسم بیشتر دیده میشوند.
قاسمپور درخصوص فعالیتهای آموزشی و توانبخشی مرکز نیکاندیشان ساری اظهار کرد: در کنار کاردرمانی، رفتاردرمانی و ... در این مجموعه به کودکان اتیسم از طیفهای مختلف آموزشهایی ارائه میشود. همچون آموزش مهارتهای اجتماعی و مهارتهای خودیاری و ... . همچنین هنردرمانی و موسیقی درمانی نیز درنظر گرفته شده است.
کودکان اتیسم معلول یا ناتوان نیستند و تنها متفاوت هستند
این فعال اجتماعی گفت: هدف از برگزاری نمایشگاه دنیای رنگی افزایش آگاهی عموم و متخصصین درخصوص اتیسم است. ۲آپریل روز جهانی اتیسم است. ما در این نمایشگاه قصد داشتیم نشان دهیم کودکان اتیسم معلول یا ناتوان نیستند و تنها متفاوت هستند. این موضوع شعار نیست. ما میخواستیم نشان دهیم که بچهها اتیسم توانایی خلق آثار هنری را دارند. لازم به ذکر است که شاید در برخی مهارتها کودکان اتیسم بیش از افراد عادی توانمند باشند. مثلا شاید کودک اتیسم بتواند معادلات طولانی ریاضی را به صورت ذهنی حل کند. بچههای اتیسم ناتوان، معلول و ترسناک نیستند. باید آنها را پذیرفت و وارد دنیای رنگارنگ آنها شد. نماد اتیسم رنگ آبی است. شال آبی نیز برای همین موضوع بر گردن ما بود. امسال در روز جهانی اتیسم برج میلاد نیز برای ساعاتی به رنگ آبی تغییر کرد. دنیای کودکان اتیسم بسیار متنوع است.
مسئولان به آگاهسازی جامعه کمک کنند
مسئول فنی مرکز اتیسم نیکاندیشان با بیان انتظاراتی از مسئولان امر تصریح کرد: باید تا میتوانیم درمورد اتیسم آگاهسازی کنیم. مسئولان باید کمک کنند تا اطلاعات مردم در این زمینه افزایش پیدا کند. البته در سالهای اخیر سازمان بهزیستی عملکرد خوبی در این زمینه داشته است. نباید کودکان اتیسم را جدای از خودمان بدانیم. آنها فقط متفاوت هستند.