مازندمجلس: حضور روسای جمهوری ایران در نیویورک برای شرکت در جلسات مجمع عمومی سازمان ملل در دوره های مختلف همواره مورد توجه بوده است و گاهی حاشیه ها بر متن اجلاس غلبه کرده است؛ از درخواست ویزا برای ۱۶۰ نفر در دولت محمود احمدی نژاد تا حضور همسر و پسرش در سفر به آمریکا.
اما آیا تعداد همراهان روسای جمهور تاثیری در دستاوردهای آنها برای ملت ایران داشته یا فقط حاشیه‌ساز بوده است؟
ساده‌ترین هیئت ایرانی حاضر در آمریکا؛ همراهی بهزاد نبوی با رجایی
محمدعلی رجایی، نخست وزیر وقت در سال ۱۳۵۹ به عنوان اولین هیئت پس از انقلاب اسلامی از ایران راهی آمریکا شد تا نقطه نظرهای دولت ایران را بیان کند. او که چند روز قبل از عزیمت به نیویورک در جبهه جنگ تحمیلی حضور داشت، در رأس هیأتی مرکب از بهزاد نبوی، وزیر مشاور در امور اجرایی، گودرز افتخار، عضو شورای نگهبان، یک نفر از وزارت امور خارجه، ۳ نفر از دفتر نخست وزیر و چهار نفر خبرنگار و فیلم‌بردار از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و خبرگزاری پارس، عازم نیویورک شد و در فرودگاه مورد استقبال شمس اردکانی، شمیرانی و سفیر الجزایر در آمریکا قرار گرفت.
این ساده ترین هیئت ایرانی است که از ابتدای انقلاب تا به حال در مجمع عمومی سازمان ملل متحد حاضر شده است.
حضور میرسلیم و لاریجانی همراه با آیت‌الله خامنه‌ای
شهریور ۱۳۶۶ و پس از صدور قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل در روز ۲۹ تیر ۱۳۶۶ درباره جنگ ایران و عراق، رئیس جمهور وقت، آیت‌الله خامنه ای در سازمان ملل به نمایندگی از ملت ایران به سخنرانی پرداخت.
روزنامه کیهان آن روز در این باره اعلام کرد که در این سفر مصطفی میرسلیم، مشاور عالی رئیس جمهور، معیری، معاون نخست وزیر، چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، محمدجواد لاریجانی، معاون وزیر خارجه و زنگنه معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رئیس جمهور را در این سفر همراهی کردند.
همراهی ۱۲ مسئول ارشد با خاتمی با محوریت گفت‌وگوی تمدن‌ها
سیدمحمد خاتمی پس از ۱۱ سال که از آخرین سفر یک رئیس جمهور از ایران به نیویورک می‌گذشت در شهریور ۱۳۷۷ راهی مقر سازمان ملل متحد در آمریکا شد. او در شرایطی عازم آمریکا شد که دولتمردان این کشور این سفر را فرصت طلایی برقراری رابطه گسیخته شده بین دو کشور قلمداد می‌کردند، اما خاتمی در جلسه افتتاحیه که کلینتون نیز در آن سخنرانی می‌کرد، شرکت نکرد و بر خلاف انتظار آمریکایی‌ها، عصر راهی جلسه مجمع عمومی شد. هرچند او موضوع گفت و گوی تمدن ها را در سخنرانی ها و دیدارهایش به عنوان موضوعی جدید مطرح کرد و در سال های آینده هم پی گرفت.
درباره هئیت همراه خاتمی و تعداد آنها در روزنامه جمهوری اسلامی آن زمان آمده است: آقای خاتمی را در سفر به سازمان ملل، ۱۲ نفر از مسئولین ارشد کشور همراهی می کنند. رئیس جمهوری و هیئت همراه در فرودگاه جان اف کندی نیویورک از سوی کمال خرازی، وزیر امور خارجه، محمد هادی نژادحسینیان، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل و ایگور نویی چنکو، نماینده دبیرکل سازمان ملل و چند تن دیگر از شخصیت های ایرانی فعال نیویورک مورد استقبال قرار گرفت.
درخواست ویزای ۱۶۰ نفری برای همراهی با احمدی نژاد
محمود احمدی نژاد اولین رئیس جمهوری بود که پس از انقلاب اسلامی در هر ۸ سال دوران ریاست جمهوری اش به نیویورک سفر کرد. هرچند اظهارات او در مجامع در این سفرها واکنش های زیادی در پی داشت اما حضور افرادی که او را همراه می کردند هم حاشیه ساز بود.
احمدی نژاد در سخنرانی هایش هولوکاست را انکار کرد، خواستار خلع سلاح اتمی شد و شورای امنیت را ابزار تهدید نامید که همین دست اظهارات سرانجام در سال ۱۳۸۸ موجب ترک ۱۴۵ هیئت دیپلماتیک از سالن نشست و افزایش تحریم های بین المللی علیه ایران شد.
او در سال ۱۳۹۰، ۹۰ نفر را با خود به نیویورک برد و در سال آخر سفرش نیز برای ۱۶۰ نفر درخواست ویزا کرد. البته از مجموع ۱۶۰ ویزای درخواستی برای هیئت همراه رییس جمهور نزدیک به ۸۰ نفر از اعضای هیئت از همراهی محمود احمدی نژاد به دلیل عدم صدور ویزا بازماندند و این در صورتی است که هیچ نماینده مجلسی در این سفر حضور نداشت.
به این ترتیب هر سال به تعداد هیئت همراه احمدی نژاد به آمریکا افزوده می‌شد. این وضعیت در سال ۹۱ به اوج خود رسید و تعداد زیادی از اعضای دولت همراه با خانواده خود به امریکا رفتند.
در این بین حضور اعظم‌السادات فراحی، همسر محمود احمدی‌نژاد و «علیرضا» پسر و عروسش هم انتقادات فراوانی را در پی داشت.
رکورد تازه کمترین تعداد همراه با رئیس جمهور به آمریکا با محوریت برجام و توسعه اقتصادی
حسن روحانی هم در ۸ سال دوران ریاست جمهوری اش به نیویورک رفت و در سخنرانی های رسمی خود در مجمع عمومی سازمان ملل، ایران را سرزمین امنیت، ثبات و آرامش خواند، از در دسترس بودن صلح گفت، برجام را نمونه موفق اعتدال و تعامل نامید وبر تعهد در برابر تعهد، نقض در برابر نقض تاکید کرد.
او در سال ۱۳۹۲ در یادداشتی که در روزنامه واشنگتن پست منتشر کرد نوشت که فصل تعامل فرارسیده است و در تمام سفرهای خود تنش زدایی در عرصه سیاست خارجی با دنبال کردن مذاکرات را پی گرفت.
روحانی در نخستین سال ریاست جمهوری اش در سفر به آمریکا تعدادی از فعالان بخش خصوصی را هم با خود همراه کرد که همراه با تیم اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک ایران کمتر از ۷۰ نفر روحانی را همراهی کردند.
معاون تشریفات حسن روحانی هم در جریان سفر سال ۹۷ روحانی به نیویورک اعلام کرد که هیئت رسمی همراه رئیس‌جمهور ۶ نفر است و باقی همراهان او شامل تیم حفاظت، تشریفات و رسانه‌ای به میزان کمتر از یک‌چهارم همراهان رئیس‌جمهور دولت‌های نهم و دهم بوده است.
سرانجام معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر حسن روحانی در سال ۱۳۹۶ با اشاره به تعداد همراهان رییس جمهوری و هیئت رسمی کشورمان در سفر به نیویورک، اعلام کرد که تعداد همراهان رئیس جمهور در سفر به آمریکا در سال های اخیر رکوردشکنی کرد و کل هیات و همراهان ۴۳ نفر بودند.
موضوع قابل توجه اینکه در تمام سفرهای حسن روحانی و همراهانش به آمریکا، خبری از حضور خانواده و فرزندان رئیس جمهور وقت و معاونان و وزرای او نبود در عین حال تعداد همراهان و حتی تصاویر آنها منتشر می شد.
ابهام در تعداد و افراد همراه با رئیسی در آمریکا
سیدابراهیم رئیسی تاکنون ۲ بار برای سخنرانی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک رفته با این حال تیم رسانه ای دولت تاکنون هیچ اطلاعاتی از تعداد و افراد همراه با رئیس جمهور ارائه نکرده اند.
در جریان سفر اخیر رئیسی به آمریکا، نیز حضور همسرش جملیه علم الهدی و دختر او، حاشیه ساز شد تا جاییکه خبرگزاری دولت مجبور به واکنش شد و اعلام کرد: «برنامه جمیله علم الهدی، همسر رئیس جمهور اسلامی ایران دیدار با همسران برخی رؤسای جمهور شرکت‌کننده در مجمع عمومی، دیدار با تعدادی از همسران سفرای مقیم در نیویورک، دیدار با رئیس کلیساهای نیویورک را در برنامه داشته است همچنین با سه رسانه آمریکایی شامل شبکه ای بی سی نیوز، رادیو ملی آمریکا (ان پی آر) و نشریه نیوزویک مصاحبه کرد.»
طبق اعلام ایرنا، نشست گفت وگوی دینی با بانوان صاحبنظر ادیان مختلف، نشست با تعدادی از ایرانیان فرهیخته و اساتید دانشگاه مقیم، نشست با اعضای هیات مدیره و فعالان شیعه انجمن غیردولتی و نیز حضور در جمع اساتید و فعالان مذهبی و فرهنگی در مرکز اسلامی الخویی از دیگر برنامه‌های همسر رئیس جمهور در این سفر سه روزه بود.
با این حال تاکنون هیچ توضیحی درباره علت و ضرورت همراهی دختر ابراهیم رئیسی در سفر به نیویورک داده نشده و حتی برخلاف دولت محمود احمدی نژاد که شاهد حضور همسران هیئت دولت و دیگر همراهان او در جلسات و نشست ها بودیم، تصویری جز چند فیلم گرفته شده توسط رسانه های خارجی از حضور چند خانم در هیئت همراه رئیسی، اطلاع دیگری در دست نیست.
سایت ریاست جمهوری هم تنها به انتشار چند عکس رسمی از تعداد اندکی از وزرا و معاونان رئیسی اکتفا کرده و تاکنون تصویری قابل توجه از همراهان و حاضرین در نشست ها و جلسات رئیس جمهور در نیویورک منتشر نشده است و شفافیتی در این خصوص وجود نداشته است.
از سویی تنها دستاوردی که به عنوان سفر رئیسی و همراهانش به نیویورک سرخط رسانه های حامی دولت قرار گرفت، بازگشت ۳۵۰۶ لوح مصادره شده توسط آمریکا بعد از ۸۵ سال به کشور بود البته دیوان عالی آمریکا سال ۹۶ برای بازگرداندن الواح هخامنشی به نفع ایران حکم داده بود و چیزی که دولت رئیسی به عنوان دستاورد رونمایی کرد، چهار مرحله قبل آن سال ۱۳۹۸ وارد کشور شده بود.